ترک اعتیاد به مواد مخدر به روند درمان روانی یا پزشکی اعتیاد به مواد مخدر مانند تریاک، هروئین، کوکائین، برخی داروها و الکل اطلاق می‌شود. بنابر تعریف اداره خدمات موادمخدر و بهداشت روانی آمریکا در سال ۲۰۱۰ میلادی، که بر اساس تجربیات کسانی که خود را از چنگال اعتیاد رها کرده‌اند بنا شده‌است، تعریف ترک‌اعتیاد (بهبودی از اعتیاد) به شرح زیر است: «بهبودی یک فرایند تغییر است که از طریق آن افراد برای به دست آوردن سلامت و رفاه و آسایش خود و به دست گرفتن اختیار زندگی تلاش کرده و سعی میکنند تا همه امکانات و قابلیت‌های بالقوهٔ خود را مجدداً به دست آورند.»
در سراسر دنیا مراکزی برای ترک افراد معتاد به انواع موادمخدر و یا حتی اعتیادهای دیگر از قبیل اینترنت و... وجود دارد این مراکز در اکثر نقاط دنیا در حال فعالیت هستند. از جمله مهمترین این مراکز در کشورهای مختلف میتوان به مرکز بازپروری action on you در فلوریدا امریکا you are good در کانادا gonzalez در برزیل Michelle در آلمان و... اشاره کرد اما در کشورهای اطراف افغانستان و پاکستان که مرکز عمده فعالیت و توزیع مواد مخدر است، این کمپ ها بسیار زیاد هستند و بیشتر از مناطق دیگر جهان دیده می‌شود که از جمله این کشورها ایران و تاجیکستان و قرقیزستان و روسیه هستند.
در روسیه کمپ ها زیر نظر دولت اداره می‌شود و کمپ های بازپروری دولتی نام دارند. در قرقیزستان و تاجیکستان اما با تاثیر از روسیه کمپها را به نوعی دولتی هایی اداره میکنند که از طرف نهادهایی از پارلمان مامور به این کار شده‌اند ، در ایران هم که از همسایگان کشور های منبع توزیع مواد مخدر است کمپها تحت عناوین مختلف و اکثراً زیر نظر دولت و با هزینه های دولتی و بهزیستی اداره می‌شوند.
اصطلاح معتاد یا به نوعی اعتیاد برای حل مسائلی مطرح می‌شود که فرد وابستگی شدیدی به یک چیز نشان می‌دهد.
مرکز ترک اعتیاد
در مراکز ترک اعتیاد یا مراکز بازپروری، معتادان مددجو، پس از پذیرش، با نظارت مددکاران دوره درمانی را می‌گذرانند. در مورد معتادان و کارتن‌خواب‌های تنها مانده، مددکاران، خانواده معتاد را شناسایی میکنند و آن‌ها را در جریان وضع فرد بیمار قرار می‌دهند.
مددجویان بعد از گذراندن دوره ترک اعتیاد و مرحله سم‌زدایی، وقتی از اتاق قرنطینه خارج می‌شوند هم‌زمان با شرکت در دوره‌ها و جلسات ترک اعتیاد با نظارت مددکاران در کارگاه‌های مهارت‌آموزی مشغول به کار می‌شوند. اشتغال و کسب درآمد مهمترین دغدغه افرادی است که اعتیاد را کنار گذاشته‌اند و می‌خواهند به زندگی عادی برگردند. بدین منظور معمولاً در کمپ‌های ترک اعتیاد مرکز مهارت‌آموزی هم ایجاد می‌شود. در پی پاک ماندن فرد ترک اعتیاد کرده، گاه مددکاران برای آگاهی دادن به خانواده‌های آن‌ها با خانواده‌ها تماس می‌گیرند تا اعتماد آن‌ها را به تحول جدید جلب کنند.
بهبودی با برنامه‌های ۱۲ قدم
برنامه‌های دوازده قدم مجموعه‌ای از اصول هستند که اقدام‌های لازم برای بهبودی از اعتیاد به مواد مخدر، اجبار به مصرف، و اعتیادهای رفتاری را در اختیار ما قرار می‌دهد. برنامهٔ ۱۲ قدم معالجهٔ پزشکی نیست بلکه بهبودی از این طریق بر اساس تجربیات افرادی است که مبتلا به بیماری اعتیاد بوده و موفق به یافتن راه حلی در جهت بهبودی شده‌اند.
انجمن روان پزشکان آمریکا کارکرد ۱۲ قدم را چنین خلاصه کرده‌است:
- اقرار به اینکه یک معتاد توانایی کنترل اعتیاد و اجبار به مصرف خود را ندارد
- باور اینکه تنها یک نیروی برتر می‌تواند توانایی لازم را برای آن‌ها فراهم کند
- مرور خطاهای گذشته به کمک یک راهنما یا یک عضو با تجربه
- جبران خسارت اشتباهات گذشته
- یادگیری روش زندگی جدید با استفاده از الگوهای رفتاری جدید
- کمک به معتادان در حال عذاب دیگر که از همان اعتیاد و اجبار به مصرف رنج می‌کشند
روزهای اولیه ترک
اغلب معتادان در روزهای اولیه ترک اعتیاد دچار ترس و وحشت شده و دچار بی قراری می‌شوند. توصیه می‌شود جهت غلبه بر حالات و بیقراری‌های عذاب‌آور جسمی و روانی در روزهای اول بهبودی این اقدامات انجام شود:
- پذیرش بیماری اعتیاد
- تحمل کردن عوارض خماری
- سازش کردن با نوسانات اخلاقی
- مبارزه با افکار
- اعتماد کردن به فرایند بهبودی
داروهای ترک اعتیاد به مواد مخدر
- بوپرنورفین: به عنوان ضد درد، مسکن قوی و جایگزین مواد مخدر و اعتیادآور.
- شربت تریاک: یک ماده مخدر و مسکن درد که اعتیادآور است.
- متادون: دارویی برای درمان نگهدارنده و مهار اعتیاد به هروئین و مواد مخدر قوی.
- حب جدوار یا حب الشفاء: داروی ترک اعتیاد، مسکن قوی و ضد درد با اثرات تقویتی بدون ایجاد وابستگی.
- نالوکسان: برای تشخیص و درمان مسمومیت‌ها با مواد مخدر یا کمای ناشی از آن مصرف می‌شود.
- نالتروکسان: به عنوان داروی کمکی برای درمان اعتیاد به کار می‌رود.
- کلونیدین: برای بهبود عوارض قطع مصرف مواد افیونی و الکل به کار می‌رود.
- اسپند: در طب سنتی برای ترک به کار می‌رفته اما به تازگی شواهد پزشکی مهارِ نشانگان ترک اعتیاد به مواد مخدر را توسط آن نشان می‌دهند.
جستارهای وابسته
|
استفاده از الکل |
|
||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| کنترل الکل |
|
||||||||||||||||
| مرتبط | |||||||||||||||||
