فلوروکینولون

نالیدیکسیک اسید

سیپروفلوکساسین

لووفلوکساسین

Trovafloxacin

فلوروکینولون‌ها (به انگلیسی: Fluoroquinolone) آنتی‌بیوتیک‌های وسیع الطیفی هستند که بر روی باکتری‌های گرم مثبت و گرم منفی مؤثر هستند. نالیدیکسیک اسید (نخستین نسل آن) توسط جورج لشر در سال ۱۹۶۲ میلادی جهت درمان عفونت‌های دستگاه ادراری ساخته شد. کینولون‌ها با جلوگیری از تکثیر DNA باکتری باعث مرگ آنها می‌شوند. فلوروکینولون‌ها معمولاً برای عفونت‌های شدید تناسلی ادراری استفاده می‌شوند. در موارد حاد پیلونفریت یا پروستاتیت باکتریال به عنوان خط اول درمان توصیه می‌شوند. هر چقدر نسل فلوروکینولون‌ها جلوتر می‌رود پوشش گرم مثبت آن‌ها بیشتر می‌شود.

علیرغم سرطان‌زا بودن نالیدیکسیک اسید، به عنوان پروفیلاکسی در درمان عفونت‌های برگشت‌پذیر ادراری کودکان استفاده می‌شود.

عوارض جانبی

مصرف فلوروکینولون ها به دلیل عوارض جانبی جدّی و گسترده اش، محدود است و برای مهار باکتری های خاصی استفاده می شود. این گروه از داروها برای عفونت‌های بسیار شدید استفاده می شود.

عوارض جانبی فلوروکینولون‌ها متوسط تا بسیار شدید است. تهوع، استفراغ، اسهال، سردرد، بی خوابی، مسمومیت کلیه از عوارض جانبی عمومی آن‌ها هستند.

به طور کلی هر چقدر نسل آنها جلوتر می‌رود عوارض جانبی آنها بیشتر می‌شود. نوروپاتی محیطی برگشت پذیر یا برگشت ناپذیر، اختلال در اعصاب مرکزی منجر به تشنج، التهاب یا پارگی خودبخودی تاندون و آشیل، آسیب کلیوی، تشدید بیماری های کلیوی، نفروز کلیه، خونریزی کلیه، نفریت بینابینی و آسیب کبدی از عوارض جدی آن‌ها هستند.

در صورت مصرف همزمان فلوروکینولون‌ها با سفالوسپورین‌ها، ماکرولیدها و آمینوگلیکوزیدها عوارض بیشتری از خود نشان می‌دهند اما با پنی سیلین، وانکومایسین، کلیندامایسین و سولفونامید‌ها کمتر است.

مصرف همزمان فلوروکینولون‌ها با کورتیکواستروئیدها خطر پارگی تاندون آشیل و تشنج را افزایش می‌دهد. این خطر در افراد مسن بالای ۶۰ سال بیشتر است لذا باید با احتیاط مصرف شود.

کاهش پتاسیم و افزایش فاصله QT قلب در بعضی از انواع فلوروکینولون‌ها وجود دارد.

توجه: در صورت بروز درد در مفاصل هنگام مصرف فلوروکینولون‌ها، با پزشک خود جهت قطع دارو و جایگزین آنتی بیوتیک مناسب مشورت نمایید و از مصرف داروهای NSAID جهت تسکین درد، خودداری نمایید.

نکته: با مصرف مایعات فراوان در مدت درمان با فلوروکینولون ها، می توانید تا حدی، عوارض این داروها را کاهش دهید.

موارد منع مصرف

حساسیت شخص به دارو یا مشتقات فلوروکینولون‌ها

بیماران کلیوی (مصرف فلورکینولون ها موجب آسیب کلیه و تشدید بیماری های کلیوی می گردد.)

بیماران مبتلا به اختلالات CNS اعصاب

بیماران مبتلا به صرع

بیماران مبتلا به نارسایی قلبی

به جز نالیدیکسیک اسید استفاده از فلوروکینولون‌ها در افراد زیر ۱۸ سال به علت پارگی تاندون و اختلال در اعصاب مرکزی ممنوع است.

تداخلات دارویی

به طور کلی داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، آمینوگلیکوزیدها مانند جنتامایسین و کورتیکواستروئیدها سمیت فلوروکینولون‌ها را بالا می‌برند. آنتی اسیدهای حاوی منیزیم و فراورده‌های حاوی آلومینیوم، کلسیم، آهن، یا روی جذب خوراکی فلوروکینولون‌ها را کاهش می‌دهد.

نسل‌ها

نسل اول

• نالیدیکسیک اسید

نسل دوم

• سیپروفلوکساسین
• افلوکساسین

نسل سوم

• لووفلوکساسین

نسل چهارم

• جمی فلوکساسین
• موکسی فلوکساسین

هرچند نسل چهارم جدیدترین نسل فلوروکینولون هاست اما سرعت پیشرفت مقاومت باکتریایی بیشتر از سایر نسل هاست (این امر قطعی نیست و نیاز به تحقیق بیشتر و بررسی بالینی بیشتری دارد)

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Quinolone». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۲ اوت ۲۰۱۴.