| |
| دستگاه | سی‌تی اسکن، ام‌آرآی، پونکسیون کمری |
|---|---|
| بیماری‌های مهم | radiculopathy, پلی‌نوریت، visual snow, سکته مغزی، زوال عقل، حمله‌های صرعی و صرع، بیماری آلزایمر، اختلال کم‌توجهی - بیش‌فعالی |
| آزمایش‌های مهم | دستگاه عصبی (یا سیستم عصبی) |
| متخصص | عصب‌شناس |
عصب‌شناسی یا نورولوژی (به انگلیسی: Neurology) دانش مطالعهٔ ساختار، کارکرد و بیماری‌های دستگاه عصبی جانداران است. موضوع عصب‌شناسی بررسی دستگاه عصبی جانداران در سطوح گوناگون از سلولی و مولکولی تا آناتومی، علوم رفتاری، و آسیب‌شناسی پزشکی است. واژهٔ عصب‌شناسی برگردان واژهٔ انگلیسی Neurology (نورولوژی) است ولی موارد به‌کارگیری این واژه در فارسی و انگلیسی متفاوت است. عصب‌شناسی در فارسی برابر واژهٔ Neuroscience انگلیسی است. به جای واژهٔ عصب‌شناسی از اصطلاحِ علوم عصبی نیز بهره‌گیری می‌شود.
زیرشاخه‌های عصب‌شناسی
این دانش یکی از زیرشاخه‌های زیست‌شناسی است و از علوم پایهٔ پزشکی به‌شمار می‌آید. عصب‌شناسی خود به زیرشاخه‌هایی تقسیم می‌شود که بیشتر آن‌ها در فارسی نام یکسان و استانداردی ندارند:
- عصب‌شناسی بالینی یا همان نورولوژی (Neurology): شاخه‌ای از دانش پزشکی است که به بیماری‌های عصبی و روش درمان دارویی آن‌ها می‌پردازد.
- عصب‌شناسی رفتاری (Neurobehvior): به بررسی فرایندهای عصبیِ منجر به رفتارهای گوناگون در موجود زنده می‌پردازد.
- روانپزشکی عصبی (Neuropsychiatry): شاخه‌ای از پزشکی است که به مطالعه ارتباط روانپزشکی با عصب‌شناسی می‌پردازد. این رشته در تلاش برای درک و نسبت دادن رفتار به برهم‌کنش عوامل عصب‌شناسی و روانشناسی اجتماعی می‌باشد. در روانپزشکی عصبی، ذهن «به عنوان یک ویژگی و موجودیت برآمده از مغز» در نظر گرفته می‌شود درحالی که در سایر تخصص‌های رفتاری و عصبی ممکن است این دو را به عنوان موجودیت‌های جداگانه در نظر بگیرند. روانپزشکی عصبی دیرینه‌تر از رشته‌های کنونی روانپزشکی و عصب‌شناسی است که پیشتر آموزش مشترکی داشتند.
- روانشناسی عصبی (Neuropsychology): ترکیبی از دانش روانشناسی و عصب‌شناسی است که با تکیه بر فرایندهای عصبی به دنبال پاسخ پرسش‌های دانش روانشناسی می‌گردد.
- آناتومی عصبی (Neuroanatomy): بررسی ماکروسکوپی شکل اندام‌های عصبی همانند مغز و نخاع را بر دوش دارد.
- عصب‌شناسی شناختی (Neurocognition): شناخت (cognition) رویکردی در دانش روانشناسی است و عصب‌شناسی شناختی به مسائل این رویکرد از دریچهٔ فرایندهای عصبی می‌نگرد.
- فیزیولوژی عصبی (Neurophysiology): به چگونگی عملکرد دستگاه‌های عصبی می‌پردازد.
- آسیب‌شناسی عصبی (Neuropathology): به مطالعه بیماری‌های بافت دستگاه عصبی می‌پردازد که اغلب این مطالعات یا در قالب بافت‌برداری با جراحی‌های کوچک یا تشریح کل بدن صورت می‌گیرد.
- علوم اعصاب (Neuroscience): دانش مطالعهٔ دستگاه عصبی و زیرشاخه‌ای چندرشته‌ای از زیست‌شناسی است که با بهره‌گیری از فیزیولوژی، آناتومی، زیست‌شناسی تکاملی و زیست‌شناسی سلولی و مولکولی، مدل‌سازی ریاضی و روانشناسی به درک ویژگی‌های نورون‌ها و مدارهای عصبی می‌پردازد. یک دانش میان رشته‌ای است و در واقع با دیگر رشته‌های دانش مانند روانشناسی، شیمی، رایانه، مهندسی، زبان‌شناسی، ریاضی، پزشکی، فیزیک و فلسفه همکاری دارد.
جُستارهای وابسته
- علوم محاسباتی اعصاب
- فیزیولوژی بالینی اعصاب (Clinical neurophysiology)
- جایزه کاولی
- واژه‌های مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی
| علوم پایه |
|
 |
|---|---|---|
| علوم اعصاب بالینی |
|
|
| علوم اعصاب شناختی | ||
| گرایش‌های بین‌رشته‌ای |
|
|
| مفاهیم | ||