بیماری‌های آمیزشی

بیماری‌های آمیزشی
تخصص	بیماری عفونی (تخصص پزشکی)
طبقه‌بندی و منابع بیرونی
آی‌سی‌دی-۱۰	A64
آی‌سی‌دی-۹-سی‌ام	099.9
دادگان بیماری‌ها	27130
پیشنت پلاس	بیماری‌های آمیزشی
سمپ	D012749

بیماری‌های آمیزشی یا عفونت‌های منتقله آمیزشی (به انگلیسی: sexually transmitted disease (STD)) یا (به انگلیسی: venereal disease (VD)) نامی کلی برای بیماری‌های گوناگونی است که از طریق انواع روش‌های آمیزش جنسی (آمیزش جنسی دهانی، مهبلی، مقعدی) انتقال پیدا می‌کنند. برخی از این بیماری‌ها از روش‌های غیر جنسی نیز منتقل می‌شوند، از طریق سوزن مشترک در معتادان به مواد مخدر تزریقی یا در زایمان و شیردهی. برخی از این بیماری‌ها علایم و نشانه دارند و برخی نشانه‌ای نداشته و مدتی نهفته می‌مانند اما به دیگران منتقل می‌شوند.

عوامل

انتقال

خطرات و احتمالات انتقال بیماری‌های آمیزشی به‌طور خلاصه در جدول زیر آورده شده‌اند:

باکتری

• شانکروئید (هموفیلوس دوکرئی)
• کلامیدیا تراکوماتیس (کلامیدیا تراکوماتیس)
• سوزاک (نایسریا گونوره‌آ)
• گرانولوم مغبنی
• مایکوپلاسما ژنیتالیوم
• سیفلیس (ترپونما پالیدوم)
• واژینوز باکتریال

قارچ

• کاندیدیاز

ویروس

• هپاتیت ویروسی (ویروس هپاتیت بی): بزاق و ترشحات جنسی.
  (هپاتیت سی به ندرت به شکل آمیزش منتقل می‌شود)
• تب‌خال (ویروس هرپس سیمپلکس ۱ و ۲)
• اچ‌آی‌وی
• ویروس پاپیلوم انسانی
• زگیل آبکی

بیماری‌ها

این بیماری‌ها را براساس عامل بیماری‌زا می‌توان اینگونه طبقه‌بندی کرد.

۱. عفونت‌های باکتریایی:

• سوزاک
• شانکروئید
• سیفیلیس
• کلامیدیا تراکوماتیس

۲. عفونت‌های ویروسی:

• تبخال دستگاه تناسلی نوع اول (HSV)
• تبخال دستگاه تناسلی نوع دوم (HSV)
• کوندیلوما آکومیناتوم (زگیل تناسلی) (ویروس پاپیلوم انسانی)
• هپاتیت ب
• ایدز (سندرم اکتسابی فقدان ایمنی بدن) و ویروس HIV (ویروس انسانی نقص ایمنی)

۳. عفونت‌های تک یاخته ای:

• تریکومونیازیس

۴. عفونت‌های قارچی:

• تینیا کروریس

۵. عوامل انگلی:

• شپش عانه
• جرب

البته عوامل غیرمیکروبی مانند شپش عانه و جرب هر چند ممکن است ناحیه تناسلی را درگیر سازند (مثلاً شپش عانه در موهای ناحیه زهار زندگی می‌کند) ولی چون از راه آمیزشی منتقل نمی‌شوند بلکه از راه تماس مستقیم پوست فرد آلوده با فرد سالم منتقل می‌شوند، بهتر است جزء بیماری‌های منتقله جنسی محسوب نشوند.

تظاهرات بیماری‌ها

بیماری‌های مقاربتی (STDs) یا منتقله از راه جنسی یا آمیزشی را بر اساس تظاهرات عمده اولیه (موضعی) می‌توان به سه گروه تقسیم کرد:

1. زخم‌های تناسلی مانند عفونت هرپس تناسلی (تبخال تناسلی)، سیفلیس، شانکروئید (آتشک)، لنفوگرانولوم ونروم، گرانولوم اینگوینال (به علت کلامیدیا)، کوندیلوما آکومیناتوم (زگیل تناسلی)
2. اورتریت، سرویسیت و بیماری‌های التهابی لگن مانند سوزاک (گنوره)، کلامیدیا تراکوماتیس، تریکوموناس واژینالیس و اوروپلاسما اورولیتیکوم
3. واژینیت مانند کاندیدا آلبیکنس، تریکوموناس واژینالیس و گاردنلا واژینالیس

برخی از بیماری‌های منتقله از راه جنسی مانند ایدز و هپاتیت تظاهرات موضعی خاصی ندارند. برخی از این بیماری‌ها عامل غیرمیکروبی دارند مثلاً قارچ تنیا کروریس یا حشره جرب (گال) و شپش عانه.

درمان بیماری‌ها

درمان بیماری‌های باکتریایی این گروه اصولاً درمان آنتی‌بیوتیکی است که متناسب با عامل بیماری‌زا است. بیماری‌های قارچی، ویروسی یا انگلی درمان خاص خود را دارند.

روش‌های پیشگیری

مهمترین راه برای اینکه در رابطه جنسی انتقال عفونت به میان نیاید استفاده از کاندوم می‌باشد اما مطمئناً این احتمال صفر نمی‌شود و امکان تماس با زگیل‌ها و تبخال‌های تناسلی هنوز وجود دارد. بهترین راه چکاپ منظم توسط پزشک می‌باشد و بهتر است در حین درمان از رابطه جنسی پرهیز شود

جستارهای وابسته

• کاندوم
• ایدز
• مضرات آمیزش مقعدی

پیوند به بیرون

آموزش استفاده از کاندوم (ویدیوی آموزشی)

آشنایی با انواع بیماری‌های آمیزشی

پانویس

• ترجمه مبانی طب داخلی سیسیل، ویرایش ششم ۲۰۰۴، انتشارات تیمورزاده، فصل ۱۰۶ (صفحات ۱۳۲۶ تا ۱۳۴۰)