واکسن HIV که از افراد واکسینه شده در مقابل ویروس HIV محافظت می‌کند، یکی از اهداف تحقیقاتی HIV می‌باشد. تا سال ۲۰۲۱ هیچ گونه واکسن مؤثری برای ایدز کشف نشده‌است. داروی دینول. در واکسن آزمایشی RV 144 که در سال ۲۰۰۹ منتشر شد کاهش جزئی تقریباً ۳۰٪ در خطر انتقال مشاهده شد، که باعث ایجاد امیدی در جامعه تحقیقای برای برای یک واکسن مؤثر شد. آزمایش‌های بیشتری بر روی واکسن RV 144 در حال انجام است. در سال ۲۰۲۱ واکسن جدیدی که از همان خانواده RV 144 وارد آزمون شد. این تحقیق که بروی ۵۰۰۰ نفر در آفریقای‌جنوبی در حال انجام بود و به نام طرح اچ‌وی‌تی‌ان ۷۰۲ شناخته می‌شد متوقف شده‌است.
محققان ضمن اعتراف بر حس «سرشکستگی شدید» ناشی از ناکام ماندن این تحقیق تأکید کرده‌اند که تلاش‌ها برای یافتن واکسن مؤثر اچ‌آی‌وی باید ادامه یابد.
واکسن مورد آزمایش مانند واکسن‌های کلاسیک، حاوی نسخه ضعیف شده ویروس اچ‌آی‌وی نبود و به این لحاظ تهدیدی برای شرکت کنندگان در این تحقیق ایجاد نکرده‌است. واکسن حاوی چه بود؟ این واکسن در حقیقت نسخه جدیدی از نخستین واکسن معرفی شده برای پیشگیری از ابتلا به ویروس اچ‌آی‌وی بود که تا حدودی دریافت کننده را در برابر این ویروس محافظت می‌کرد و در یک تحقیق بالینی در تایلند تحت عنوان آر. وی ۱۴۴ مورد آزمایش قرار گرفته بود.
ویروس اچ‌آی‌وی انواع مختلفی دارد و این واکسن نسخه‌ای بود که برای یکی از زیرمجموعه‌های این ویروس که در آفریقای جنوبی بسیار شایع است تهیه شده بود.
آفریقای جنوبی یکی از بالاترین نرخ‌های ابتلا به آچ‌آی‌وی را دارد.
بسیاری از دانشمندان امیدوار بودند که با اثربخش بودن این واکسن جدید نمونه‌های مشابه آن را برای انواع دیگر ویروس اچ‌آی‌وی در نقاط دیگر جهان تهیه کنند.
در فوریه سال ۲۰۲۱ محقق‌های مؤسسه پژوهشی اسکریپس اعلام کردند آزمایش اولین واکسن جدید اچ آی وی که سیستم ایمنی بدن را برای ایجاد پادتن‌های قدرتمند تحریک می‌کند، با موفقیت انجام شد. این واکسن ضد اچ‌آی‌وی در اولین مرحله با تولید آنتی‌بادی‌ها یا پادتن‌های کاملاً خنثی کننده، سیستم ایمنی بدن را آماده می‌کند. این واکسن جدید در اولین آزمایش بالینی خود توانسته‌است تولید سلول‌های ایمنی نادر را تحریک کند، سپس روند ایجاد آنتی‌بادی برای مبارزه با ویروس آغاز می‌کند. این پاسخ در ۹۷ درصد از آزمایش شوندگان در این آزمایش بالینی دیده شده‌است. پژوهشگرها خاطرنشان کردند که این نه تنها خبر خوبی برای ادامه جستجوی واکسن علیه اچ‌آی‌وی است، بلکه خبر خوبی برای مبارزه با ویروس‌های سریع جهش یافته نیز هست. پروفسور ویلیام شیف ایمونولوژیست مؤسسه "Scripps Research" و مدیر اجرایی طراحی واکسن در سازمان "IAVI" که آزمایشگاه وی این واکسن را تولید کرده‌است، می‌گوید: ما و دیگران سال‌ها پیش فرض کردیم که برای تحریک bnAbها باید این فرایند را با تحریک سلول‌های B مناسب آغاز کرد –سلول‌هایی که ویژگی‌های خاصی دارند و به آن‌ها امکان می‌دهد به سلول‌های ترشح کننده bnAb تبدیل شوند. وی افزود: برای دریافت پاسخ آنتی‌بادی مناسب، ابتدا باید سلول‌های B مناسب را آماده کنیم. داده‌های این آزمایش توانایی ایمونوژن واکسن را برای انجام این کار تأیید می‌کند. پژوهشگرها دو آزمایش بالینی با مجموع ۴۸ داوطلب بزرگسال سالم انجام دادند. شرکت کنندگان یا دارونما یا دو دوز از این واکسن را دریافت کردند. این اولین مرحله از آزمایش‌های چند مرحله‌ای تأیید این واکسن است که در جهت استخراج انواع مختلف bnAbها و با هدف نهایی متوقف کردن ویروس اچ‌آی‌وی به‌طور کامل کار می‌کند. محققان در آزمایش‌ها پیش از این، واکسن خود را روی ۱۲ خرگوش آزمایش کردند که نتایج آن مثبت بود. این تیم به سرعت فهمید که این واکسن بسیار مؤثرتر از سایر واکسن‌های موجود است، چرا که پنج خرگوش موفق به تولید آنتی‌بادی‌هایی شدند که می‌تواند تعدادی از ایزوله‌های HIV را خنثی کند. ایزوله ویروسی است که توسط یک فرد آلوده یا حیوان حمل می‌شود، نه وقتی که در آزمایشگاه رشد می‌کند. این یافته‌ها در تاریخ ۳ فوریه در کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های ایدز به اشتراک گذاشته شد. این پژوهش‌ها زمینه را برای انجام آزمایش‌های بالینی بیشتر فراهم می‌کند که می‌توانند این روش را تصفیه کنند و گسترش دهند و در نهایت منجر به آماده شدن یک واکسن مؤثر علیه ویروس اچ‌آی‌وی شود.
به گزارش خبرنگار بهداشت و درمان باشگاه خبرنگاران پویا؛ طبق آخرین گزارش ارسالی به بخش ثبت کارآزمایی‌های بالینی مؤسسه ملی سلامت ایالات متحده، شرکت «مدرنا»(Moderna) آزمایشات انسانی واکسن HIV مبتنی بر mRNA خود را این هفته آغاز می‌کند.
این واکسن نخستین واکسن HIV از نوع mRNA است که قرار است روی انسان تست شود.
در فاز اول مطالعات بالینی، این واکسن روی ۵۶ داوطلب بزرگسال سالم بدون HIV به منظور ارزیابی ایمنی و پاسخ ایمنی اولیه واکسن تست می‌شود. آزمایش انسانی این واکسن ۱۰ ماه طول خواهد کشید.
این واکسن با همکاری مشترک شرکت مودرنا و بنیاد بیل و ملیندا گیتس ساخته شده‌است. پلتفرم mRNA این واکسن مشابه پلتفرم واکسن کرونای مدرنا است.
mRNA-1644 برای تحریک دسته‌ای سلول‌های سیستم ایمنی طراحی شده‌است تا آنتی‌بادی‌های خنثی‌کننده گسترده (bnAbs) را در برابر ویروس اچ‌آی‌وی تولید کند.
ویروس اچ‌آی‌وی عامل بیماری ایدز است که تاکنون درمان قطعی و واکسنی برای آن پیدا نشده‌است.