جونده‌کش نام رایجی است برای مواد شیمیایی عمومی‌تری به نام «جَوَنده‌کُش‌ها» که برای کشتن جوندگان به ویژه موش صحرایی که در محیط زندگی انسان وجود دارد به کار می‌برند.
استفاده از جونده‌کش‌ها خطراتی از جمله مسمومیت ثانویه برای شکارچیان طبیعی آنها و احتمال مصرف کودکان، حیوانات اهلی و آسیب به محیط زیست را به همراه دارد. همچنین خوردن ۱۰ گرم زرنیخ سیاه رنگ موجب مرگ فرد می‌شود.
انواع
- کلوخ آرسنیک
مادهٔ کانی مرگ موش زرد و سفید است و از معدن نقره خراسان و از دود سنگ نقره بدست می‌آید. اکسید دارسن (شود ارسنیک) As۲O۳. در برهان قاطع لغت دیگ بر دیگ هم برای مرگ موش آمده‌است. آنچه زرد است، زبون و قوتش تا هفت سال می‌ماند. در درجه چهارم گرم و خشک است.
کاربرد در کیمیاگری
در تحفه حکیم مؤمن محمد مؤمن حسینی دربارهٔ کاربرد مرگ موش در کیمیاگری آمده است: عملی است در صناعت، که زرنیخ و آهک و زنجار و زیبق را ساییده در دیگ مضاعف تصعید کنند.
در صنعت کیمیاء موارد مصرف فراوان دارد و اهل صنعت آن را در کل خواص جانشین زرنیخ می‌دانند، صناعی آن به درد کیمیاء نمی‌خورد و باید همان معدنی مورد استفاده باشد.
پانویس
-
کوشان، یعقوب (۱۳۹۳). فرهنگ اصطلاحات صنعت کیمیاء. ج. ۱ جلدی. قم: مجمع ذخائر اسلامی. ص. ۱۶۵. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۹۸۸-۵۷۱-۱. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازبینی=را بررسی کنید (کمک); پارامتر|تاریخ بازیابی=نیاز به وارد کردن|پیوند=دارد (کمک) - برهان قاطع، محمد حسین بن خلف تبریزی.
- مقالهٔ روش‌های خودکشی، ویکی‌پدیای فارسی
- مؤمن حسینی، محمد. تحفه حکیم مومن. ج. ۱ جلدی. تهران: انتشارات مصطفوی.