قدردانی یا قدرشناسی (به انگلیسی: Gratitude) از کلمه لاتین gratus به معنی سپاس و خشنودی گرفته شده‌است.سپاسگزاری (به انگلیسی: Thankful) یا قدردانی بیان نوعی احساس امتناع و سپاس است که در آن شخص دریافت کننده محبت، نشانه و پیامی مثبت را به اهداکننده این محبت ابراز می‌دارد.
موضوع قدردانی در طول تاریخ، مورد توجه مذاهب گوناگون در جهان بوده‌است. این موضوع همچنین مورد توجه فلاسفه باستان، قرون وسطی و مدرن بوده‌است و همچنان از مباحث مورد بحث در میان فیلسوفان معاصر است.
مطالعات سیستماتیک در حوزه روانشناسی و موضوع قدردانی تقریباً از سال ۲۰۰۰ میلادی آغاز شد. احتمالاً به این دلیل که تا آن زمان، مطالعات روانشناسی به‌طور سنتی بیشتر بر درک از پریشانی متمرکز بود تا درک از احساسات مثبت. مطالعات قدردانی در روانشناسی شامل درک احساس تجربه کوتاه مدت از قدردانی (قدردانی لحظه‌ای)، نقش تفاوت‌ها و ویژگی‌های فردی در شدت و تناوب احساس قدردانی در افراد و رابطه بین این دو جنبه و همچنین مزایای روان درمانی حاصل از احساس تجربه قدردانی در فرد می‌پردازد.
تفاوت حس قدردانی با حس مدیون شد
حس قدردانی با حس مدیون شدن تفاوت دارد. در حالی که منشأ هر دو حس قدردانی و مدیون شدن، از گرفتن کمک از دیگران نشات می‌گیرد، اما حس دین تنها زمانی در فرد پدیدار می‌شود که که شخص دریافت کننده محبت احساس می‌کند که ملزم است به نحوی لطف و کمک طرف مقابل را جبران نماید. این احساسات منجر به واکنش‌های مختلف می‌شود. حس مدیون شدن می‌تواند سبب آن شود که افراد کمک طرف مقابل را رد نمایند یا از اعطا کننده محبت دوری بجوید، در حالی که قدردانی می‌تواند به این رابطه بهبود بخشد.
قدردانی و انگیزه رفتاری
قدردانی همچنین ممکن است در جهت تقویت برآیند رفتارهای اجتماعی مؤثر باشد. به عنوان مثال، یک آزمایش نشان داد که مشتریان یک فروشگاه طلا و جواهر که با آنها تماس گرفته شده و از آنها بابت خریدشان تشکر شده بود، افزایش ۷۰ درصدی خریدهای بعدی را در پی داشته. در مقایسه، مشتریانی که با آنها تماس گرفته شده و تنها در مورد تبلیغات محصولات جدید به آنها گفته شده فقط ۳۰٪ افزایش خرید را در پی داشته و مشتریانی که اصلاً با آنها تماس گرفته نشده هیچ گونه افزایشی در فروش نداشته‌اند. در مطالعه دیگری، مشتریان رستورانی که خدمتکار کلمه «متشکرم» را بر روی میزشان می‌گذاشته، انعام بیشتری دریافت کرده‌اند.
وقتی مردم قدردان هستند، قسمت منفی زندگی را فراموش یا رد نمی‌کنند. آنها فقط نکته‌های خوب آن چیز را می‌بینند. افرادی که بیش از دیگران سپاس‌گزار هستند، در برابر سختی‌ها مقاومت بیشتری دارند. ایموس، مک کالو و تسانگ دریافتند که قدرشناسی از ویژگی‌های شخصیتی مانند مثبت گرایی، خوش‌رویی و حس خوشحالی نشات می‌گیرد.
رویکرد مذهبی
پیوند بین معنویت و شکرگزاری در سال‌های اخیر به عنوان یک موضوع محبوب مورد مطالعه قرار گرفته‌است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می‌دهد که افرادی که در مناسک و مراسم مذهبی مشارکت دارند، حس قدردانی بیشتری از خود نشان می‌دهند.
