شاتل فضایی کلمبیا. Медицинский портал Vrachi.name

Мы используем файлы cookie.
Продолжая использовать сайт, вы даете свое согласие на работу с этими файлами.

شاتل فضایی کلمبیا

Подписчиков: 0, рейтинг: 0

کلمبیا OV-102
پرتاب شاتل کلمبیا از پایگاه فضایی کندی
کد مدارگرد	OV-102
کشور	ایالات متحده
وضعیت	منهدم شده در ۱ فوریه ۲۰۰۳ (۲۰۰۳-02-۰۱)
نخستین پرواز	اس‌تی‌اس-۱ ۱۲ آوریل ۱۹۸۱ (۱۹۸۱-04-۱۲)
آخرین پرواز	اس‌تی‌اس-۱۰۷ ۱۶ ژانویه ۲۰۰۳ (۲۰۰۳-01-۱۶)
تعداد ماموریت‌ها	۲۸
زمان سپری‌کرده در فضا	۷۲۱۸ ساعت
مسافت طی کرده	۲۰۱٬۴۹۷٬۷۷۲ کیلومتر (۱۲۵٬۲۰۴٬۹۱۱ مایل)

شاتل فضایی کلمبیا در مأموریت اس‌تی‌اس-۱

شاتل فضایی کلمبیا (به انگلیسی: Space Shuttle Columbia) نام یکی از مدارگردهای برنامه شاتل‌های فضایی سازمان هوانوردی و فضایی ملی آمریکا (ناسا) بود که در ۱ فوریه ۲۰۰۳ هنگام بازگشت از ایستگاه بین‌المللی فضایی و در بیست و هشتمین مأموریت فضایی خود (ماموریت اس‌تی‌اس-۱۰۷) به همراه ۷ فضانورد از کشورهای آمریکا، اسرائیل و هندوستان در حال بازگشت به جو زمین منفجر شد و تمام سرنشینان آن کشته شدند.

شاتل کلمبیا نخستین شاتل فضایی مورد استفاده در برنامه شاتل‌های فضایی ناسا بود و نخستین مأموریت فضایی خود را از ۱۲ تا ۱۴ آوریل ۱۹۸۱ میلادی (۲۳ تا ۲۵ فروردین ۱۳۶۰ شمسی) با موفقیت به پایان رسانده بود.

شاتل فضایی کلمبیا در مأموریت اس‌تی‌اس-۳

فرمانده این شاتل ریک هازبند بود

تاریخچه

عملیات ساخت فضاپیمای کلمبیا در ابتدا به سال ۱۹۷۵ در پالم دیل، کالیفرنیا آغاز شد. نام‌گذاری فضاپیما به کشتی «کلمبیا» که در بوستون نگهداری می‌شود برمی‌گردد. رابرت گری، کاپیتان کشتی، با «کلمبیا» به کاوش در قسمت‌های شمال غربی اقیانوس آرام پرداخت و بعدها با این کشتی زمین را دور زد و نام خود را به عنوان نخستین آمریکایی که با کشتی‌رانی به دور زمین چرخیده‌است ثبت کرد. نام این شاتل همچنین به «کلمبیا»، نام ماژول فرماندهی آپولو ۱۱ نیز برمی‌گردد.

پس از عملیات ساخت، در ۲۵ مارس ۱۹۷۹ میلادی به پایگاه فضایی کندی منتقل شد تا برای نخستین پرتاب آماده شود. در ۱۹ مارس ۱۹۸۱ در خلال آماده‌سازی برای تست زمینی، پنج کارگر که با گاز نیتروژن مشغول پاکسازی بودند دچار اختناق شده و دو نفر از آنان جان خود را از دست دادند.

حادثه شاتل فضایی کلمبیا

نمونه ای از فوم مخزن خارجی شاتل فضایی

سانحه‌ای که پس از اتمام مأموریت اس‌تی‌اس-۱۰۷ در فضا و هنگام عبور از جو زمین برای شاتل کلمبیا رخ داد منجر به کشته شدن همهٔ هفت سرنشینش شد. این سانحه که در یکم فوریه، ۲۰۰۳ رخ داد باعث به تعویق افتادن سفرهای فضایی شاتل‌های ناسا تا ژوئن ۲۰۰۵ میلادی شد.

علت حادثه

هنگام پرتاب شاتل به فضا، قطعه‌ای ۷۵۰ گرمی از فوم محافظ حرارتی مخزن خارجی شاتل فضایی شاتل کنده شد و به موزاییک کامپوزیت کربن-کربن عایق حرارت بال چپ اصابت کرد. برخورد این قسمت باعث ایجاد شکافی در لبه حمله بال شد و هنگام بازگشت به زمین و در جو که شاتل با گرمای زیادی روبرو بود، دمای زیاد و گازهای گرم باعث شکسته شدن بال از داخل و در نتیجه تکه‌تکه شدن شاتل شد.

آزمایش پرتاب فوم به ماکت بال چپ. کاشی سرامیکی کامپوزیت کربنی مورد آزمایش از یک شاتل دیگر گرفته شده که سابقه پرواز مشابهی با کاشی دخیل در سانحه داشته‌است.

بررسی فیلم‌ها و عکس‌های پرتاب شاتل، نگرانی‌هایی را در مورد امکان آسیب رساندن این فوم‌ها به بدنه شاتل در میان مهندسان ایجاد کرده بود؛ آن‌ها تلاش کرده‌بودند که ناسا از وزارت دفاع آمریکا (فرماندهی راهبردی ایالات متحده آمریکا) بخواهد تا عکس‌هایی را از شاتل در حال گردش در مدار تهیه کند، اما مدیران ناسا که نگران ایجاد تأخیر در نتیجه مانورهای مورد نیاز برای عملیات عکس‌برداری بودند با این عملیات مخالفت کردند.

قطعات پیداشده از لاشه کلمبیا

در فضاپیمای کلمبیا امکانی برای انجام تعمیرات فضایی در حین گردش مداری وجود نداشت. برخی معتقدند که در صورت کشف آسیب دیدگی موزاییک عایق این امکان وجود داشت که فضاپیمای آتلانتیس (که در حال آماده‌سازی برای مأموریت اس‌تی‌اس-۱۱۴ بود)، سریعاْ پرتاب شود و در کنار کلمبیا پهلوگیری کند و فضانوردان کلمبیا را با راه‌پیمایی فضایی به آن منتقل کنند. استفاده از ایستگاه فضایی بین‌المللی امکانپذیر نبود، زیرا سوخت کلمبیا برای رسیدن به مدار ایستگاه فضایی بین‌المللی کافی‌نبود.

جداشدن فوم از مخزن سوخت خارجی، چندین بار در ماموریت‌های پیشین ناسا نیز اتفاق افتاده بود و معمولاً جداشدن و برخورد فوم و یخ از تانکر خارجی فقط منجر به صدمه دیدن کاشی‌های عایق حرارتی شاتل می‌شد، اما از آنجا که فضاپیماهای پیشین بدون حادثه از سفر فضایی برگشته بودند، ناسا به بررسی و پیشگیری جدی از این مشکل نپرداخته بود.

مأموریت‌ها

نشان‌های مأموریت

اس‌تی‌اس-۱	اس‌تی‌اس-۲	اس‌تی‌اس-۳	اس‌تی‌اس-۴	اس‌تی‌اس-۵	اس‌تی‌اس-۹	اس‌تی‌اس-۶۱-سی	اس‌تی‌اس-۶۱-ای (مأموریت لغو شد)

اس‌تی‌اس-۲۸	اس‌تی‌اس-۳۲	اس‌تی‌اس-۳۵	اس‌تی‌اس-۴۰	اس‌تی‌اس-۵۰	اس‌تی‌اس-۵۲	اس‌تی‌اس-۵۵	اس‌تی‌اس-۵۸

اس‌تی‌اس-۶۲	اس‌تی‌اس-۶۵	اس‌تی‌اس-۷۳	اس‌تی‌اس-۷۵	اس‌تی‌اس-۷۸	اس‌تی‌اس-۸۰	اس‌تی‌اس-۸۳	اس‌تی‌اس-۹۴

اس‌تی‌اس-۸۷	اس‌تی‌اس-۹۰	اس‌تی‌اس-۹۳	اس‌تی‌اس-۱۰۹	اس‌تی‌اس-۱۰۷	اس‌تی‌اس-۱۱۸ (این عملیات به دلیل از دست رفتن کلمبیا در حین اس‌تی‌اس-۱۰۷ با شاتل اندور انجام شد)	اس‌تی‌اس-۱۲۱ (این عملیات به دلیل از دست رفتن کلمبیا در حین اس‌تی‌اس-۱۰۷ با شاتل دیسکاوری انجام شد)

جستارهای وابسته

حادثه شاتل فضایی کلمبیا
اس‌تی‌اس-۱۰۷
ایستگاه بین‌المللی فضایی
ایستگاه فضایی میر
شاتل فضایی دیسکاوری (آمریکا)
شاتل فضایی چلنجر (آمریکا)
شاتل فضایی آتلانتیس (آمریکا)
شاتل فضایی اندور (آمریکا)
فضاپیمای سایوز (روسیه)

Wikipedia contributors, "Space Shuttle Columbia disaster," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Space_Shuttle_Columbia_disaster&oldid=183512070 (accessed January 11, 2008).

شاتل فضایی کلمبیا

پروازها

اس‌تی‌اس-۱
اس‌تی‌اس-۲
اس‌تی‌اس-۳
اس‌تی‌اس-۴
اس‌تی‌اس-۵
اس‌تی‌اس-۹
اس‌تی‌اس-۶۱-سی
اس‌تی‌اس-۲۸
اس‌تی‌اس-۳۲
اس‌تی‌اس-۳۵
اس‌تی‌اس-۴۰
اس‌تی‌اس-۵۰
اس‌تی‌اس-۵۲
اس‌تی‌اس-۵۵
اس‌تی‌اس-۵۸
اس‌تی‌اس-۶۲
اس‌تی‌اس-۶۵
اس‌تی‌اس-۷۳
اس‌تی‌اس-۷۵
اس‌تی‌اس-۷۸
اس‌تی‌اس-۸۰
اس‌تی‌اس-۸۳
اس‌تی‌اس-۹۴
اس‌تی‌اس-۸۷
اس‌تی‌اس-۹۰
اس‌تی‌اس-۹۳
اس‌تی‌اس-۱۰۹
اس‌تی‌اس-۱۰۷

وضعیت

خارج از خدمت‌دهی: از بین رفته در ۱ فوریه ۲۰۰۳ (اس‌تی‌اس-۱۰۷)

ن ب و شاتل‌های فضایی ناسا (اس‌تی‌اس)
شاتل فضایی فهرست مأموریت‌های شاتل فضایی فهرست خدمه
اجزا	مدارگرد (اووی) موشک پیشرانه سوخت جامد (اس‌آربی) مخزن خارجی (ای‌تی) موتور اصلی شاتل فضایی (اس‌اس‌ام‌ای) سیستم مانور مداری شاتل فضایی (اوام‌اس) سیستم کنترل عکس‌العمل (آرسی‌اس) عایق حرارتی شاتل فضایی موتور جداکنندهٔ شتابدهنده
مدارگردها	انترپرایز کلمبیا چلنجر دیسکاوری آتلانتیس اندور
افزونه‌های مدارگرد	آزمایشگاه فضایی (ESA) کانادارم (CSA) مدارگرد طولانی مدت مداگرد کنترل از راه دور Spacehab ماژول حمل‌ونقل چندمنظوره
محل	پایگاه فضایی کندی ال‌سی-۳۹ Vandenberg SLC-6 مکان‌های فرود فرودگاه تداراکاتی فرود شاتل مکان فرود ماموریت بی نتیجه
عملیات‌ها و تمرین	ماموریت (لغوشده) خدمه فهرست مأموریت‌های شاتل فضایی رولبک‌ها گاهشمار ماموریت حالت ناموفق مانور برای قرارگذاشتن Shuttle Mission Simulator هواگرد آموزشی شاتل
آزمایش	Inspiration (طراحی) Pathfinder (simulator) MPTA (engine mounts) MPTA-ET (external tank) تست‌های پرواز و فرود
حوادث	انفجار فضاپیمای چلنجر (کمیسیون راجرز) حادثه کلمبیا (گزارش)
پشتیبانی	جابه‌جا کننده خزنده Mate-Demate Device Mobile Launcher Platform کشتی بازیابی ناسا Orbiter Processing Facility آزمایشگاه ادغام ارتباطات هوایی شاتل (سیل) هواپیمای شاتل‌بر flights هواگرد آموزشی شاتل STS-3xx
ویژه	آلمان-۱ دروازه ویژه پروژه معلم در فضا شاتل-میر Hitchhiker
Space suits	Extravehicular Mobility Unit Shuttle Ejection Escape Suit Launch Entry Suit Advanced Crew Escape Suit
تجربیات	Freestar experiments Inflatable Antenna Experiment Spartan Packet Radio Experiment Shuttle pallet satellite Wake Shield Facility
Derivatives	Saturn-Shuttle Magnum ابزار پرتاب بار سنگین برگرفته از شاتل ژوپیتر شاتل-سی Ares اریز ۱ IV V Liberty Space Launch System OmegA
Replicas	Independence
مرتبط	مراحل طراحی شاتل فضایی ساکن مرحله بالا ماژول کمکی انبار آی‌اس‌اس Criticism بازنشستگی Conroy Virtus The Dream Is Alive (1985 documentary) شاتل فضایی آمریکا Rendezvous: A Space Shuttle Simulation Space Shuttle Project شاتل Space Shuttle: A Journey into Space Space Shuttle Mission 2007 Orbiter Space Flight Simulator

مأموریت‌های شاتل فضایی آمریکا

کامل شده
(crews)

دهه ۱۹۷۰	۱۹۷۷ آزمایش‌های نزدیکی و فرود (ALT)
دهه ۱۹۸۰	۱۹۸۱ اس‌تی‌اس-۱ اس‌تی‌اس-۲ ۱۹۸۲ اس‌تی‌اس-۳ اس‌تی‌اس-۴ اس‌تی‌اس-۵ ۱۹۸۳ اس‌تی‌اس-۶ اس‌تی‌اس-۷ اس‌تی‌اس-۸ اس‌تی‌اس-۹ ۱۹۸۴ اس‌تی‌اس-۴۱-بی اس‌تی‌اس-۴۱-سی اس‌تی‌اس-۴۱-دی اس‌تی‌اس-۴۱-جی اس‌تی‌اس-۵۱-ای ۱۹۸۵ اس‌تی‌اس-۵۱-سی اس‌تی‌اس-۵۱-دی اس‌تی‌اس-۵۱-بی اس‌تی‌اس-۵۱-گ اس‌تی‌اس-۵۱-اف اس‌تی‌اس-۵۱-آی اس‌تی‌اس-۵۱-جی اس‌تی‌اس-۶۱-ای اس‌تی‌اس-۶۱-بی ۱۹۸۶ اس‌تی‌اس-۶۱-سی اس‌تی‌اس-۵۱-ال† ۱۹۸۸ اس‌تی‌اس-۲۶ اس‌تی‌اس-۲۷ ۱۹۸۹ اس‌تی‌اس-۲۹ اس‌تی‌اس-۳۰ اس‌تی‌اس-۲۸ اس‌تی‌اس-۳۴ اس‌تی‌اس-۳۳
دهه ۱۹۹۰	۱۹۹۰ اس‌تی‌اس-۳۲ اس‌تی‌اس-۳۶ اس‌تی‌اس-۳۱ اس‌تی‌اس-۴۱ اس‌تی‌اس-۳۸ اس‌تی‌اس-۳۵ ۱۹۹۱ اس‌تی‌اس-۳۷ اس‌تی‌اس-۳۹ اس‌تی‌اس-۴۰ اس‌تی‌اس-۴۳ اس‌تی‌اس-۴۸ اس‌تی‌اس-۴۴ ۱۹۹۲ اس‌تی‌اس-۴۲ اس‌تی‌اس-۴۵ اس‌تی‌اس-۴۹ اس‌تی‌اس-۵۰ اس‌تی‌اس-۴۶ اس‌تی‌اس-۴۷ اس‌تی‌اس-۵۲ اس‌تی‌اس-۵۳ ۱۹۹۳ اس‌تی‌اس-۵۴ اس‌تی‌اس-۵۶ اس‌تی‌اس-۵۵ STS-57 اس‌تی‌اس-۵۱ اس‌تی‌اس-۵۸ اس‌تی‌اس-۶۱ ۱۹۹۴ اس‌تی‌اس-۶۰ اس‌تی‌اس-۶۲ STS-59 STS-65 STS-64 اس‌تی‌اس-۶۸ اس‌تی‌اس-۶۶ ۱۹۹۵ اس‌تی‌اس-۶۳ اس‌تی‌اس-۶۷ اس‌تی‌اس-۷۱ اس‌تی‌اس-۷۰ اس‌تی‌اس-۶۹ اس‌تی‌اس-۷۳ اس‌تی‌اس-۷۴ ۱۹۹۶ اس‌تی‌اس-۷۲ اس‌تی‌اس-۷۵ اس‌تی‌اس-۷۶ اس‌تی‌اس-۷۷ اس‌تی‌اس-۷۸ اس‌تی‌اس-۷۹ اس‌تی‌اس-۸۰ ۱۹۹۷ اس‌تی‌اس-۸۱ اس‌تی‌اس-۸۲ اس‌تی‌اس-۸۳ اس‌تی‌اس-۸۴ اس‌تی‌اس-۹۴ اس‌تی‌اس-۸۵ اس‌تی‌اس-۸۶ اس‌تی‌اس-۸۷ ۱۹۹۸ اس‌تی‌اس-۸۹ اس‌تی‌اس-۹۰ اس‌تی‌اس-۹۱ اس‌تی‌اس-۹۵ اس‌تی‌اس-۸۸ ۱۹۹۹ اس‌تی‌اس-۹۶ اس‌تی‌اس-۹۳ اس‌تی‌اس-۱۰۳
دهه ۲۰۰۰	۲۰۰۰ اس‌تی‌اس-۹۹ اس‌تی‌اس-۱۰۱ اس‌تی‌اس-۱۰۶ اس‌تی‌اس-۹۲ اس‌تی‌اس-۹۷ ۲۰۰۱ اس‌تی‌اس-۹۸ اس‌تی‌اس-۱۰۲ اس‌تی‌اس-۱۰۰ اس‌تی‌اس-۱۰۴ اس‌تی‌اس-۱۰۵ اس‌تی‌اس-۱۰۸ ۲۰۰۲ اس‌تی‌اس-۱۰۹ اس‌تی‌اس-۱۱۰ اس‌تی‌اس-۱۱۱ اس‌تی‌اس-۱۱۲ اس‌تی‌اس-۱۱۳ ۲۰۰۳ اس‌تی‌اس-۱۰۷† ۲۰۰۵ اس‌تی‌اس-۱۱۴ ۲۰۰۶ اس‌تی‌اس-۱۲۱ اس‌تی‌اس-۱۱۵ اس‌تی‌اس-۱۱۶ ۲۰۰۷ اس‌تی‌اس-۱۱۷ اس‌تی‌اس-۱۱۸ اس‌تی‌اس-۱۲۰ ۲۰۰۸ اس‌تی‌اس-۱۲۲ اس‌تی‌اس-۱۲۳ اس‌تی‌اس-۱۲۴ اس‌تی‌اس-۱۲۶ ۲۰۰۹ اس‌تی‌اس-۱۱۹ اس‌تی‌اس-۱۲۵ اس‌تی‌اس-۱۲۷ اس‌تی‌اس-۱۲۸ اس‌تی‌اس-۱۲۹
دهه ۲۰۱۰	۲۰۱۰ اس‌تی‌اس-۱۳۰ اس‌تی‌اس-۱۳۱ اس‌تی‌اس-۱۳۲ ۲۰۱۱ اس‌تی‌اس-۱۳۳ اس‌تی‌اس-۱۳۴ اس‌تی‌اس-۱۳۵

Cancelled

STS-41-F
STS-61-E
اس‌تی‌اس-۶۱-اف
اس‌تی‌اس-۶۱-جی
STS-61-H
اس‌تی‌اس-۶۲-ای
اس‌تی‌اس-۶۱-ام
STS-144
STS-3xx
اس‌تی‌اس-۴۰۰
Others

Orbiters

آتلانتیس
چلنجر
- حادثه چلنجر
- کمیسیون راجرز
کلمبیا
- disaster
- investigation
دیسکاوری
اندور
انترپرایز

^† ماموریت‌های شکست خورده