خوآنای یکم

خوآنای یکم کاستیا
وی در سال ۱۵۰۰
ملکه کاستیا
سلطنت	۲۶ نوامبر ۱۵۰۴ – ۱۲ آوریل ۱۵۵۵
پیشین	ایزابلای یکم کاستیا و فرناندوی دوم
جانشین	کارل پنجم، امپراتوری مقدس روم (شارلکن)
شریک حاکمان	فلیپه یکم کاستیا کارل پنجم، امپراتور مقدس روم
ملکه آرگون
سلطنت	۲۳ ژانویه ۱۵۱۶ – ۱۲ آوریل ۱۵۵۵
پیشین	فرناندوی دوم و ایزابلای یکم کاستیا
جانشین	کارل پنجم، امپراتور مقدس روم
شریک حاکمان	کارل پنجم، امپراتور مقدس روم
زاده	۶ نوامبر ۱۴۷۹ تولدو، اسپانیا
درگذشته	۱۲ آوریل ۱۵۵۵ (۷۵ سال) تردسییاس، اسپانیا
آرامگاه	نمازخانه سلطنتی گرانادا، گرانادا، اسپانیا
همسر	فیلیپ یکم کاستیل
فرزند(ان)	الینور اتریش، ملکه فرانسه و پرتغال کارل پنجم، امپراتور مقدس روم و پادشاه اسپانیا ایزابل، ملکه دانمارک فردیناند یکم، امپراتور مقدس روم ماری، ملکه مجارستان کاترین اتریش، ملکه پرتغال
خاندان	خاندان تراستامارا (نسبی) دودمان هابسبورگ (سببی)
پدر	فرناندوی دوم، پادشاه آراگون
مادر	ایزابلای یکم کاستیا

خوانا در مراسم تدفین همسرش فیلیپ زیبا

خوانای اول کاستیا معروف به خوانای دیوانه (اسپانیایی: Juana la Loca‎؛ زاده ۶ نوامبر ۱۴۷۹ درگذشته ۱۲ آوریل ۱۵۵۵) ملکه حاکم تاج کاستیا بین سال‌های ۱۵۰۴ تا ۱۵۵۵ بود. او همسر فیلیپ زیبا و مادر شارلکن بود.

والدین او، ایزابلای کاتولیک شهبانوی کاستیا و فردیناند کاتولیک، فرمانروای تاج آراگون، توانسته بودند با فتح غرناطه، اخراج یهودیان و مسلمانان از شبه‌جزیره ایبری، و کشف اتفاقی قارهٔ آمریکا با حمایت مالی از کریستف کلمب اسپانیای واحد را پایه‌گذاری کنند. خوانا به شکلی اتفاقی و پس از مرگ ناگهانی برادرش خوان در ۱۴۹۷، خواهر بزرگش ایزابلای آراگون در ۱۴۹۸، و خواهرزاده‌اش میگل دا پاز در ژوئیه ۱۵۰۰ (تنها چند ماه پس از تولد کارل) به ولیعهدی کاستیا رسید.

ایزابلای کاتولیک در سال ۱۵۰۴ درگذشت و خوانا فرمانروای کاستیا شد. نبردی بر سر تاج‌وتخت کاستیا درگرفت. پدر خوانا، فردیناند کاتولیک، و شوهر او، فیلیپ زیبا، هر یک به نام خود و خوانا سکه ضرب کردند. در این میان شایعاتی مبنی بر دیوانه بودن خوانا پخش شد. خوانا اتهام دیوانگی را رد کرد و در نامه‌ای نوشت که تنها «کمی حسود است و آن را از مادرش به ارث برده.» در نهایت فیلیپ و فردیناند به توافق رسیدند و با امضای بیانیه‌ای خوانا را دیوانه اعلام کردند. فیلیپ به عنوان نایب‌السلطنه همسرش به حکومت اسپانیا رسید، ولی این حکومت دیر نپایید. در ۰۱۵۰۶−۰۹−۲۵ ۲۵ سپتامبر ۱۵۰۶، فیلیپ به ناگاه در ۲۸ سالگی درگذشت. خوانا که پیش از مرگ مادرش نیز نشانه‌هایی را از جنون به نمایش گذارده بود، نمی‌توانست و خودش هم نمی‌خواست که به تنهایی حکومت بر کاستیا ادامه دهد. خوانا به قلعهٔ تردسییاس فرستاده شد و تا زمان مرگش در سال ۱۵۵۵ (شش سال پیش از مرگ پسرش کارل) در آن‌جا ماند. فردیناند کاتولیک به عنوان نایب‌السلطنهٔ دخترش کنترل اسپانیا را در دست گرفت.

برخی مورخان بر این باورند که خوانا دیوانه نبود و قربانی توطئه اشرافی شد که می‌خواستند او را برکنار کنند. دیگر مورخان می‌گویند مستنداتی که از رفتار خوانا در نهان و آشکار در دست است نشان می‌دهد که او به افسردگی حاد و احتمالاً اسکیزوفرنی مبتلا بوده‌است.

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Joanna of Castile». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۳ مارس ۲۰۱۴.
• «Joanna of Castile». دریافت‌شده در ۱۳ مارس ۲۰۱۴.

پیوند به بیرون

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ خوآنای یکم موجود است.