| آنتی‌بیوتیک بتا-لاکتام | |
|---|---|
| کلاس دارویی | |
| |
| شناسه‌های دسته‌بندی | |
| موارد مصرف | عفونت‌های باکتریایی |
| کد ای‌تی‌سی | J01C |
| هدف زیستی | پروتئین بایندینگ پنی‌سیلین |
| پیوند به بیرونی | |
| سمپ | D047090 |
| در ویکی‌داده | |
آنتی‌بیوتیک‌های بتا-لاکتام (به انگلیسی: β-Lactam antibiotic) گروه گسترده‌ای از آنتی‌بیوتیک‌ها هستند که در ساختمان مولکولیشان حلقه بتالاکتام وجود دارد از آنتی‌بیوتیک‌های بکاربرنده این ترکیب می‌توان به پنی سیلین‌ها، سفالوسپورین‌ها، مونوباکتام‌ها و کارباپنم‌ها اشاره نمود.
اغلب آنتی‌بیوتیک‌های بتا-لاکتام با اثر بر دیواره سلولی باکتری‌ها اثر می‌کنند. ساخت آنزیم بتالاکتاماز توسط باکتری‌ها یکی از راه‌های دفاعی برضد دارو و همچنین از دلایل ایجاد مقاومت به این گروه از آنتی‌بیوتیک‌ها است.
مکانیزم اثر
یکی از معمولترین روشهای عملکرد بتالاکتامها به شرح زیر است:
- اتصال به پروتئین‌هایی در دیواره سلولی باکتری به نام پروتئین متصل شونده به پنی‌سیلین (PBP).
- مهار ترانس پپتیدازها می‌شوند در نتیجه ترانس‌پپتیداسیون که به معنی ایجاد اتصال متقاطع در ساخت پپتیدوگلیکانهای دیواره سلولی باکتری است مختل می‌شود.
- در نهایت آنزیمهای اتولیتیک که هیدرولازهای مورین نام دارند، (مورین مترداف پپتیدو گلیکان می‌باشد) و در باکتری‌هایی که در معرض پنی سیلین قرار گرفته‌اند فعّال شده و موجب تخریب پپتیدو گلیکان می‌شوند.
نتیجه این فرایند تخریب دیواره باکتری و از بین رفتن سلول باکتری است.
مقاومت به پنی‌سیلین
- بتالاکتاماز: برخی از باکتری‌ها توانایی تولید این آنزیم که باعث تخریب حلقه بتالاکتام است را دارند یا به دست آورده‌اند. شامل گونه‌های استافیلوکوک اورئوس، گونوکوک، هموفیلوسها و کولیفرمها
- فقدان پروتئین متصل شونده به پنی‌سیلین یا نفوذناپذیری دیواره سلولی، که در انواع مقاوم پنوموکوک، استافهای مقاوم به متی‌سیلین و انتروکک دیده می‌شود.
- نقص در عملکرد آنزیمهای اتولیتیک که عامل مقاومت در گونه‌هایی از استافیلوکوک و استرپتوکوک گروه B است.