| آبله‌میمون | |
|---|---|
 | |
| جوش‌های آبله‌میمون | |
| تخصص | بیماری عفونی (تخصص پزشکی) |
| نشانه‌ها | تب، سردرد، دردهای ماهیچه‌ای، بثورات تاول‌دار، غدد لنفاوی متورم |
| دورهٔ معمول آغاز | ۵–۲۱ روز پس از قرار گرفتن در معرض |
| دورهٔ بیماری | ۲ تا ۵ هفته |
| علت | ویروس آبله‌میمون |
| روش تشخیص | آزمایش دی‌ان‌ای ویروسی |
| تشخیص افتراقی | آبله‌مرغان، آبله |
| پیشگیری | واکسن آبله |
| دارو | سیدوفوویر |
| فراوانی | نادر |
| مرگ‌ها | تا ۱۰ درصد |
| طبقه‌بندی و منابع بیرونی | |
آبله‌میمون (انگلیسی: Monkeypox) یک بیماری عفونی واگیرا ناشی از ویروس آبله‌میمون است که می‌تواند در برخی از جانوران و نیز انسان ایجاد شود. نشانه‌های آن با تب، سردرد، دردهای ماهیچه‌ای، لنفادنوپاتی و احساس خستگی آغاز می‌شود. به دنبال آن دانه‌هایی ایجاد می‌شوند که تاول‌ها و پوسته‌ها را روی آن ایجاد می‌کند. زمان قرار گرفتن در معرض تا شروع نشانه‌ها حدود ۱۰ روز است. مدت زمان نشانه‌های بیماری معمولاً دو تا چهار هفته است.
تشخیص ضایعه را می‌توان با آزمایش دی‌ان‌ای ویروس تأیید کرد. این بیماری می‌تواند شبیه آبله‌مرغان باشد.
نخستین موارد
آبله‌میمون نخستین‌بار در سال ۱۹۵۸ در بین میمون‌های آزمایشگاهی در کپنهاگ دانمارک شناسایی شد. این بیماری بیشتر در مناطق دورافتاده کشورهای مرکز و غرب آفریقا در نزدیکی جنگل‌های بارانی استوایی دیده شده است. بنابر همین موقعیت مکانی، ویروس آبله‌میمون به دو گونه اصلی دارد آفریقای غربی و آفریقای مرکزی دسته‌بندی می‌شوند. نخستین مورد در انسان در سال ۱۹۷۰ در جمهوری دموکراتیک کنگو یافت شد.
جهان‌گیری
همه‌گیری بیماری در ایالات متحده در سال ۲۰۰۳ در فروشگاه حیوانات خانگی که در آن جوندگان وارداتی از غنا فروخته می‌شد ردیابی شد. در مجموع ۸۱ مورد گزارش شدکه هیچ کدام منجر به مرگ نشدند.
در سال ۲۰۱۷ و پس از نزدیک به ۴۰ سال نیجریه بزرگترین جهان‌گیری ثبت شده را تجربه کرد. این کشور ۱۷۲ مورد مشکوک به آبله‌میمون را گزارش کرده که ۷۵ درصد قربانیان را مردان بین ۲۱ تا ۴۰ سال تشکیل می‌دادند.
همه‌گیری آبله‌میمون در ۲۰۲۲ نشان‌دهندهٔ نخستین همه‌گیری انتقال گستردهٔ جامعه در خارج از آفریقا است که در مه ۲۰۲۲ در بریتانیا آغاز شد و موارد بعدی در اروپا، آمریکای شمالی و استرالیا تأیید شد.
نشانه‌ها
نشانه‌های اولیه آبله‌میمون شامل تب، سردرد، ورم، کمردرد، درد عضلات و بی‌حالی عمومی می‌شوند. با آغاز تب، التهاب‌های پوستی و جوش صورت ایجاد می‌شوند و سپس به سایر قسمت‌های بدن، معمولاً کف دست‌ها و کف پا گسترش می‌یابند. این جوش‌ها که می‌توانند خارش زیادی ایجاد کنند چندین‌بار تغییر حالت می‌دهند تا در نهایت یک جای زخم ایجاد می‌شود که بعداً می‌ریزد. ضایعات می‌توانند باعث باقی ماندن جای زخم شوند.
عفونت آبله‌میمون معمولاً بین ۱۴ تا ۲۱ روز طول می‌کشد و خود به خود برطرف می‌شود.
گسترش
آبله‌میمون توسط ویروس آبله‌میمون ایجاد می‌شود که یکی از اعضای خانواده ویروس‌های آبله است. اما شدت همه‌گیری و بیماری آن بسیار کمتر است.
گسترش
هر فردی که در معرض ویروس آبله‌میمون قرار بگیرد می‌تواند به این بیماری مبتلا شود. این ویروس می‌تواند از طریق زخم، دستگاه تنفسی، چشم، بینی یا دهان وارد بدن شود. هرچند تماس مستقیم در رابطه جنسی یکی از راه‌های ابتلا است اما این بیماری به عنوان یک بیماری آمیزشی شناخته نمی‌شود.
آبله‌میمون ممکن است از دست زدن به گوشت شکار، نیش یا خراش جانوران، مایعات بدن، اشیاء آلوده یا تماس نزدیک با فرد آلوده منتقل شود. این ویروس به‌طور معمول در بین جوندگان خاص در آفریقا گردش می‌کند.
تماس با حیوانات آلوده یا اشیاء آلوده به ویروس باعث انتقال بیماری می‌شود.
درمان
هیچ درمانی برای آبله‌میمون وجود ندارد اما با پیشگیری از سرایت، می‌توان از گسترش آن جلوگیری کرد.واکسن آبله می‌تواند با ۸۵ درصد اثربخشی از عفونت جلوگیری کند. در سال ۲۰۱۹ واکسن Jynneos برای مقابله با آبله‌میمون برای بزرگسالان در ایالات متحده تأیید شد. استاندارد کنونی برای درمان، تکوویریمات است، یک آنتی‌ویروس که به‌طور خاص برای درمان عفونت‌های ارتوپوکس‌ویروس، ویروس‌هایی مانند آبله و آبله‌میمون در نظر گرفته شده‌است. این دارو برای درمان آبله‌میمون در اتحادیه اروپا و ایالات متحده تأیید شده‌است. سیدوفوویر یا برین‌سیدوفوویر نیز ممکن است مفید باشد. در آفریقا گزارش‌های مربوط به خطر مرگ در صورت عدم درمان به ۱۰ تا ۱۱ درصد در دسته آبله‌میمون‌های آفریقای مرکزی می‌رسد.
جستارهای وابسته
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Monkeypox». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۴ اکتبر ۲۰۱۹.
پیوند به بیرون
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ آبله‌میمون موجود است. |
- شناسایی دو مورد تازه ابتلا به آبله‌میمون در بریتانیا. صدای آمریکا. ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۱.