کَفش یا موزه (رایج در فارسی افغانستان) پاافزاری است برای محافظت و راحتی پای آدم به هنگام انجام کارهای گوناگون.
پای آدم دارای استخوان‌های بیشتری نسبت به هر اندام دیگری از بدن می‌باشد و در برابر خطرهای محیطی همچون سنگ‌های تیز و زمین داغ آسیب‌پذیر است که کفش در برابر این آسیب‌ها از پا محافظت می‌کند. طراحی کفش‌ها در طول زمان تغییرات بسیاری پیدا کرده، که ظاهر آن در اصل با کارکرد آن بستگی داشته‌است. کفش‌های امروزی در شیوه، پیچیدگی و هزینه تفاوت گسترده‌ای دارند. امروزه در طراحی کفش‌ها جنبهٔ آراستگی آن نیز در نظر گرفته می‌شود.
پیرامون واژه
کفش واژه‌ای پارسی است که در پارسی میانه نیز به همین صورت «کفش» بوده‌است. به سازنده و تعمیرکنندهٔ کفش، کفش‌گر یا کَفّاش گفته می‌شود. کفاش به قیاس کلمه‌های عربی ساخته شده‌است و در منابع کهن‌تر فارسی نظیر شاهنامه لفظ کفش‌گر به کار رفته‌است.
اجزاء کفش
کفش‌ها دارای اجزای گوناگونی هستند از جمله:
- رویه
- تخت بیرونی
- کف‌های داخلی قابل تعویض
- مغزی: باریکهٔ چرمی نوارمانند که میان زیره و رویهٔ کفش دوخته می‌شود.
- توکاری: کاغذ یا مقواهایی که برای کلفت نشان دادن زیره، میان کف و زیره کفش چسبانده می‌شود.
- پاشنه
- زیرپاشنه‌ها
- زیرپاشنه‌های گتر
- ساق‌پوش
کفش‌های سنتی ایرانی
کفش‌های قدیمی ایرانیان در انواع چاروق، گیوه، نعلین، اروسی یا اُرسی، سگکی، صندل، دمپایی ،قُندره و دهان‌دولچه‌ای ساخته می‌شد. به نوعی پاشنهٔ کفش که با چرم و میشَن (چرم بز) و مانند آن ساخته بشود «نعلَکی» می‌گویند.
تاریخچه کفش
برخی از انواع کفش‌های تاریخی به این شرح است:
- صندل مصری: این نوع صندل‌ها که قدمت آن‌ها به ۱۲۰۰ سال پیش از میلاد مسیح بازمی‌گردد، دو نوع بوده‌است یکی نوک تیز و دیگری ساده.
- کفش یونانی: این کفش‌ها که به صورت لاانگشتی بوده‌اند، توسط سربازان و مردان آزاد استفاده می‌شده‌است که قدمت آن به ۱۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح بازمی‌گردد.
- پادوکای هندی: این نوع کفش قدیمیترین نوع کفش هندی‌ها به‌شمار می‌رود و زمان استفادهٔ آن‌ها به قبل از دورهٔ راما و ودا بازمی‌گردد.
- لیلی‌فوت چینی: این کفش‌ها مربوط به چین هستند و با توجه به اینکه داشتن پاهای کوچک معیار زیبایی محسوب می‌شد، این کفش‌ها اغلب کوچکتر از اندازهٔ پاهای معمولی بوده‌اند.
دسته بندی کفش
کفش‌ها را می‌توان به روش‌های مختلفی دسته‌بندی کرد. برای نمونه، از نظر ظاهر و نحوه محکم شدن کفش در پا می‌توان کفش‌ها را به انواع بندی، سگک دار و بی بند تقسیم کرد. همچنین جنس کفش می‌تواند از چرم یا مواد دیگر باشد و به همین روی، می‌توان کفش‌های چرمی، پلاستیکی، کتانی، چوبی en و مانند آن را متمایز کرد. از نظر جنسیت و سن و سال نیز می‌توان کفش‌ها را به گروه‌هایی مانند مردانه، زنانه و اسپورت (هر دو جنس)، بچه گانه (دخترانه و پسرانه) تقسیم کرد. از نظر کاربرد نیز کفش‌های معمولی، ورزشی، صنعتی و مانند آن قابل تشخیص هستند.
کفش‌های معمولی
طیف گسترده‌ای از کفش‌ها، برای استفاده روزمره و عمومی یا رسمی افراد مختلف ساخته می‌شوند. این کفش‌ها اغلب دارای زیره‌ای ضخیم و رویه‌ای نرم‌تر از جنس چرم یا مصنوعات مشابه چرم هستند. ممکن است رویه کفش کاملاً پوشیده یا نیمه پوشیده و دارای منفذ باشد به گونه‌ای که پاها از درون کفش دیده شود. انواع کفش‌های معمولی عبارتند از:
- کفش آکسفورد: مانندکفش بندی چرمی با نوک کشیده و دارایک یک لایه چرم. en
- کفش دربی: شبیه به کفش آکسفورد با رویه یک دست و نوک پهن‌تر. en
- کفش سگک دار - مانند کفش راهبه‌ای en
- کفش کلارک: گروهی از کفش‌های چرمی بی بند با رویه بلند و پاشنه تخت که حالت راحتی و غیررسمی دارند.
- کفش قیصری: در ایران گونه‌ای کفش چرمی مردانه و بندی با پاشنه بلند و نوک باریک و کشیده و اغلب به رنگ سیاه با عنوان کفش قیصری شناخته می‌شود.
- کفش رویه کوتاه: کفش‌های بی بند و راحتی شبیه به کفش کلارک اما با رویه کوتاه که نوع زنانه آن محبوب تر است.
- کفش پاشنه بلند (زنانه)
- کفش کف تخت - مانند گالش و کفش باله
- نعلین (کفش رویه چرمی جلوبسته بدون پشت) نمونه: Mule
- دمپایی برای استفاده راحت در خانه.
- دمپایی ابری (انگشتی)
- صندل
- چکمه
کفش‌های ورزشی
این دسته کفش‌ها به گونه‌ای ساخته می‌شوند که امکان فعالیت‌های بدنی و انجام ورزش‌های مختلف را فراهم می‌کنند.
- اسنیکر نوعی کفش ورزشی از جنس کتان با کف تخت و با ساقه کوتاه یا بلند.
- کفش سوارکاری (چکمه)- کفشی با پاشنه جدا و ساق بلند جهت محافظت از پا و سواری راحت تر
- کفش استوک دار - کفش فوتبال
- کفش کوهنوردی
- کفش اسکیت
- کفش بولینگ
- کفش کشتی
- کفش دوچرخه سواری
- کفش اسکی
کفش‌های خاص
- کفش طبی - ارتوپدیک
- کفش باله، کفش رقص جاز و سایر کفش‌های رقص
- کفش ایمنی
- کفش ماهواره‌ای - برای کمک به آلزایمری‌ها
نگارخانه
جستارهای وابسته
- بر پایه داده‌هایی در وب‌گاه آفتاب
پیوند به بیرون
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ کفش موجود است. |
 |
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به کفش در ویکی‌گفتاورد موجود است. |