ورمی‌کمپوست متشکل از ورمی (کرم خاکی) و کمپوست (کود آلی) به معنای نوعی کود آلی است که از فعالیت کرم خاکی حاصل می‌گردد.
بیش از ۲۷۰۰ نوع کرم خاکی در طبیعت وجود دارد این کرم‌ها با کاوش خاک و تغذیه عناصر موجود در خاک و آمیختن آن با آنزیم‌های موجود در بدن خود، خاک را تازه می‌کنند و قدرت باروری آن را افزایش می‌دهند همچنین به دلیل جابجایی مداوم در خاک، با ایجاد سوراخ‌های زیاد، راه نفوذ اکسیژن به خاک را آسان می‌کنند.
کلمه ورمی (Verms) از لغت لاتین ورم (Vermis) گرفته شده که به معنی کرم است. تولید ورمی کمپوست فرایندی نیمه هوازی است (حدود ۸۰٪ رطوبت) که توسط گونه‌ای خاص از کرم‌ها، قارچها، باکتری‌ها و اکتینومیست‌ها انجام می‌شود، همچنین مواد حاصل از بستر رشد کرم بوده که پس از دفع مواد زائد از سیستم گوارشی کرم در محیط باقی می‌ماند، ورمی‌کمپوست، مجموعه‌ای از فضولات کرم به همراه مواد آلی تجزیه شده و نیز اجساد کرم‌هاست که برای گیاه ارزش غذایی فراوانی دارد. در خاک‌هایی دارای مواد دفع شده توسط کرم‌ها، عناصری مانند نیتروژن، فسفر و پتاسیم ۵ – ۱۱ مرتبه بیشتر از خاک‌های بدون کرم است. در اثر عبور مواد آلی از دستگاه گوارش کرم، عناصری از جمله ریزمغذی‌ها زیاد می‌شوند.
تولید ورمی‌کمپوست، تغذیه کرم‌های قرمز حلقوی بارانی موسوم به Eisenia foetida از مواد آلی پسماندهای آشپزخانه بوده و محصول این فرایند کود آلی است که یکی از غنی‌ترین کودهای شناخته شده در دنیا است.
مزایای استفاده
- سبک و بدون هرگونه بو؛
- عاری از تخم علف‌های هرز؛
- حاوی میکروارگانیسمهای هوازی مفید مانند ازتوباکتری‌ها؛
- بالا بودن میزان عناصر اصلی غذایی در مقایسه با سایر کودهای آلی؛
- دارا بودن عناصر میکرو مانند: آهن، روی، مس و منگنز؛
- دارا بودن مواد محرّکه رشد گیاهی نظیر ویتامینها به ویژه ویتامین B12 (کبالامین)؛
- قابلیت بالای نگهداری آب و مواد غذایی # عاری از باکتریهای غیرهوازی، قارچها و میکروارگانیسمهای پاتوژن؛
- اصلاح‌کننده خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک؛
- انطباق کامل با الزامات قوانین و مقررات محیط زیست؛
- تولید در داخل کشور (صد درصد)؛
- قابل مصرف در پرورش کلیه محصولات کشاورزی؛
- هوادهی خاک با ایجاد خلل و فرج و ایجاد پوکی در خاک‌های متراکم؛
- استفاده از این نوع کود، کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی را نسبت به کود شیمیایی افزایش می‌دهد؛ و مشکلات مربوط به باقی ماندن کود شیمیایی در مواد غذایی را ندارد.
ویژگی‌ها
- سبک و بی‌بو
- عاری از علف‌های هرز
- دارای میکروارگانیسمهای هوازی مفید مانند ازتوباکتری‌ها
- بالا بودن میزان عناصر اصلی غذایی در مقایسه با دیگر کودهای آلی
- دارا بودن عناصر میکرو مانند آهن، روی، مس و منگنز
- دارا بودن مواد محرکه رشد گیاهی نظیر ویتامینها به ویژه ویتامین ب ۱۲
- قابلیت بالای نگهداری آب و مواد غذایی
- فرآوری آسان و سریع تر از بیوکمپوست
- خالی از باکتریهای غیر هوازی، قارچها و میکروارگانیسمهای پاتوژن
- اصلاح‌کننده خصوصیات فیزیکوشیمیایی و بیولوژیکی خاک
- وجود عناصر ازت، فسفر، پتاسیم، کلسیم، آهن، روی، مس و منگنز
- استفاده از ورمی کمپوست در تهیه چای کمپوست
× سودآوری بالا برای تولیدکنندگان
ویژگی‌های ورمی کمپوست آماده
ورمی کمپوست آماده و رسیده دارای رنگ تیره می‌باشد و با داشتن رطوبتی قابل قبول بین دو انگشت حالت صابونی و لغزنده به خود می‌گیرد.
بی‌بو بودن در ورمی کمپوست مطلق نیست و ورمی کمپوست مرطوب دارای بوی کمی خفیف تر و نزدیک به خاک می‌باشد.
دانه‌بندی مشخص ورمی کمپوست نشانه دیگر از مطلوبیت ورمی کمپوست می‌باشد که البته لازم است ذکر شود که دانه بندی خوب با سرند مناسب و همچنین به موقع سرندکردن بستر از لحاظ رطوبتی رابطه‌ای مستقیم دارد.
در ورمی کمپوست آماده شما دانه‌های تیره که همان ورمی کمپوست یا مدفوع کرم است می‌بینید و باقی‌مانده از بستر اولیه نیمه تجزیه شده یعنی تخم گیاه یا آفت در آن مشاهده نمی‌شود و به واقع برد این کود به دلیل نداشتن تخم علف هرز و آفت می‌باشد.
آبگیری ورمی کمپوست یک خاصیت منحصر به فرد برای این کود می‌باشد بگونه‌ای که در انتهای زمان تولید شما پی می‌برید که بسترهای شما دارای رطوبت بالایی می‌باشد و زمان و تکرار آبیاری شما کاهش می‌یابد و این موضوع نیز نشانه‌ای از وجود ورمی کمپوست می‌با
ورمی کمپوست
ورمی‌کمپوست حاصل فعالیت بیولوژیک نوعی کرم خاکی با نام علمی Eisenia foetida می‌باشد این جانور با تغذیه از مواد آلی موجود در طبیعت آن را به کود آلی مغذی تبدیل نموده به گونه‌ای که در حال حاضر این کود به عنوان یکی از غنی‌ترین کودهای آلی بیولوژیک شناخته شده در دنیا می‌باشد. کاربرد ورمی‌کمپوست در خواص فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک تأثیر بسزایی دارد. این کود اصلاح‌کننده خصوصیات فیزیکی و شیمیایی و بیولوژیکی خاک بوده و علاوه بر وزن مخصوص کم، فاقد هرگونه بو، میکروارگانیسمهای پاتوژن، باکتریهای غیر هوازی، قارچها و علف‌های هرز می‌باشد. ورمی‌کمپوست علاوه بر قابلیت جذب آب با حجم بالا، شرایط مناسب جهت دانه‌بندی و قدرت نگهداری مواد غذایی مورد نیاز گیاهان را فراهم می‌نماید. ورمی‌کمپوست حاوی عناصر غذایی بسیار غنی به ویژه ازت بوده که به تدریج آن‌ها را در اختیار گیاه قرار می‌دهد (این نکته از نظر حاصل‌خیزی خاک بسیار پراهمیت است) این کود در مقایسه با سایر کودهای آلی دارای میزان عناصر اصلی غذایی بالاتری است. ورمی‌کمپوست علاوه بر عناصر ماکرو مانند ازت، فسفر و پتاسیم که در فعالیت‌های حیاتی گیاه نقش اساسی دارند حاوی عناصر میکرو مانند: آهن، مس، روی و منگنز نیز می‌باشد. علاوه بر این با داشتن موادی مانند ویتامینB12 و اُکسین عوامل محرک رشد گیاه را فراهم می‌آورند. معمولاً نسبت کربن به ازت(C/N) ورمی کمپوست ۱۵ تا ۲۰ بوده و طول دانه‌های خشک آن بین ۱ تا ۵ میلی‌متر متغیر است. هوموس آن نیز ۲۰ درصد وزن خشک می‌باشد.
به‌طور خلاصه ورمی کمپوست نوعی کود سبز است که از مواد زاید آلی به کمک ارگانیسم‌های مفید تهیه می‌شود که دارای عناصر مغذی لازم و کافی برای تولید محصول مناسب و سالم است.
ورمی کمپوست را می توان با کمک کرم خاکی تولید کرد که کتاب تولید ورمی کمپوست بصورت عملی در این زمینه نوشته شده است
جستارهای وابسته
- تولید ورمی کمپوست و فراورده‌های جانبی آن، ایرج اله دادی، غلام عباس اکبری، زهرا قهرمانی، انتشارات دانشگاه تهران