حرکات اندام‌ها و مفاصل در ورزش و پزشکی با اصطلاحاتی خاص بیان می‌شوند؛ مانند:
- خم‌کردن یا فِلِکشِن (flexion)، مانند خم‌شدن به جلو هنگام رکوع (فلِکشنِ ستون فقرات)، یا مانند خم‌کردن زانو هنگام «دو زانو» نشستن (فلِکشنِ زانو).
- صاف‌کردن یا اِکسْتِنْشِن (extension)، مانند صاف‌کردن زانو هنگام ایستادن (اِکستنشنِ زانو)
- دورکردن یا اَبداکشِن (abduction)، دورکردن اندام از محور بدن
- نزدیک‌کردن یا اَدداکشِن (adduction)، نزدیک‌کردن اندام به محور بدن
- بازکردن یا سوپینیشِن (supination)، مانند چرخش ساعد به خارج یا گذاشت پا روی زمین
- جمع‌کردن یا پرونیشن (pronation)، مانند چرخش ساعد به داخل یا برداشتن پا از روی زمین
- بالاکشیدن یا اِلِوِیْشِن (Elevation)، مانند بالا کشیدن شانه‌ها
- پایین‌کشیدن یا دِپْرِشِن (depression)، مانند پایین کشیدن شانه‌ها
- جمع‌کردن به داخل یا اینوِرژن (inversion)، عمل اینوِرژن هنگامی روی می‌دهد که بخواهیم سطح خارجی کف پا و انگشت کوچک پا را به زمین فشار دهیم. در این حالت، کف پاها به‌اصطلاح به سمت هم نگاه می‌کنند.
- بازکردن به بیرون یا ایوِرْژِن (eversion)، عمل ایوِرژِن هنگامی روی می‌دهد که بخواهیم سطح داخلی کف پا و مثلاً انگشت شست را به زمین فشار دهیم، در این حالت کف پا به سمت خارج نگاه می‌کند.
- جمع‌کردن انگشتان یا اُپوزیشن (opposition)، حرکت انگشتان هنگام گرفتن چیزی
- چرخاندن یا روتیشن (روتیشنِ خارجی و داخلی) (rotation)، مانند آنکه پاشنهٔ پاها را به هم چسبانیم و نوک پا را دور کنیم (چرخش خارجی مفصل زانو)
- حرکت رفت‌وبرگشتی یا رِسیپروکال موشِن (Reciprocal motion)، حرکت تکراری بالا-پایین یا جلو-عقب
انواع فلِکشن
عمل پلانتار فلکشن هنگامی روی می‌دهد که مثلاً بخواهیم با پا پدال گاز را فشار دهیم. برعکسِ این عمل (فشردن پاشنهٔ پا به زمین و بالابردن انگشتان پا) را دورسی فلکشن پا می‌نامند.
در دست نیز خم‌کردن دست از مچ ، طوری که کف دست به ساعد نزدیک شود را خم‌کردن کف دست (پالمار فلکشن)، و برعکس آن را خم‌کردن پشت دست (دورسال فلکشن) می‌نامند.
حرکات مفصل ران
حرکات مفصل ران در سه صفحه آناتومیکی عبارتند از:
- خم شدن-باز شدن (فلکشن-اکستنشن) در صفحه ساجیتال
- دور کردن-نزدیک کردن (ابداکشن-ادداکشن) در صفحه فرونتال (کرونال)
- چرخش داخلی-چرخش خارجی (اینترنال روتیشن-اکسترنال روتیشن) در صفحه عرضی (افقی)
میزان حداکثر دامنهٔ حرکتیِ طبیعی مفصل ران در جهات مختلف:
- خم شدن: ۱۳۰ درجه
- باز شدن: ۲۰–۱۵ درجه
- دور کردن: ۴۵ درجه
- نزدیک کردن: ۳۰ درجه
- چرخش به داخل: ۴۰–۳۵ درجه
- چرخش به خارج: ۴۵–۴۰ درجه
جستارهای وابسته
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Anatomical terms of motion». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۸ ژانویهٔ ۲۰۱۴.