نشخوارکنندگان

نشخوارکنندگان محدودهٔ زمانی: ائوسن پیشین تا امروز
گوزن دم‌سفید
رده‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
شاخه:	طنابداران
رده:	پستانداران
راسته:	جفت‌سم‌سانان
زیرراسته:	نشخوارکنندگان اسکوپولی، ۱۷۷۷
خانواده‌ها
گاوان گوزنیان کَل‌بُزان (شاخ چنگالان) زرافگان موش‌آهوان مُشکین‌آهوان

در جانورشناسی، نُشخوارکنندگان (Ruminantia) گروهی از جانوران گیاه‌خوار و یک زیرراسته از راستهٔ جفت‌سم‌سانان هستند. تا کنون حدود دویست گونه از این پستانداران شناسایی شده‌اند.

پستاندارانی مانند گاو، بز، گوسفند، آهو، زرافه و غزال از جمله نشخوارکنندگان هستند. این جانوران پستاندارانی با معده چهار قسمتی هستند که در معدهٔ آن‌ها انواع بافت‌های گیاهی به کمک باکتری‌ها به قندها، پروتئین و چربی‌هایی تبدیل می‌شود که حیوان قادر به گوارش آنها است. در این حیوانات ابتدا غذای نیمه‌جویده به سرعت بلعیده و وارد سیرابی می‌شود. مولکول‌های درشت مثل سلولز در غذای نیمه جویده شده در معرض آنزیم سلولاز میکروب‌ها قرار می‌گیرد. میکروب‌ها به کمک حرارت بدن و ترشح مایعات و حرکات سیرابی تا حدودی غذا را گوارش می‌دهند. توده‌های غذایی پس از عبور از نگاری و مری به دهان بر می‌گردند تا به‌طور کامل جویده شوند و غذای کامل جویده شده دوباره به سیرابی وارد شده و بیشتر حالت مایع پیدا می‌کند و سپس به نگاری جریان می‌یابد(در تمام این مراحل غذا دو بار از سیرابی عبور می کند). مواد از نگاری به هزارلا وارد و تا حدودی آبگیری شده و سرانجام وارد شیردان می‌شوند. در نشخوارکنندگان گوارش سلولز قبل از گوارش سایر ترکیبات آلی صورت می‌گیرد.

در پستانداران نشخوارکننده مثل گاو، گوزن، گوسفند و بز که معده چهارقسمتی دارند، گوارش میکروبی پیش از گوارش آنزیمی صورت می‌گیرد، اما در غیرنشخوارکنندگانی مثل فیل ابتدا گوارش آنزیمی صورت گرفته، سپس گوارش میکروبی انجام می‌شود.

خانواده‌ها

موش‌آهوان (Tragulidae)
مشکان (Moschidae)
گوزن ها (Cervidae)
زرافگان (Giraffidae)
شاخ‌چنگالان (Antilocapridae)
گاوان (Bovidae)

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ نشخوارکنندگان موجود است.

• عطری، مرتضی، واژه‌نامه علوم زیستی، دوجلدی، همدان: اداره انتشارات دانشگاه بوعلی‌سینا، ۱۳۸۴.
• دانیل بوتکین، ادوارد کلر، ترجمه عبدالحسین وهاب زاده. شناخت محیط زیست . انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. ۱۳۸۷.