ناسازگاری دورگه‌ها

ناسازگاری دورگه‌ها یا ناسازگاری هیبریدها پدیده‌ای در گیاهان و جانوران است که بیان می‌دارد بیشتر زاده‌هایی که از تولید مثل افراد دو گونهٔ مختلف به وجود می‌آیند، نازا یا نازیستا هستند. از دورگه‌‌ها در دنیای جانوری می‌توان به قاطر یا لایگر و در گیاهان به زیرگونه برنج آسیایی اوریزا ساتیوا اشاره کرد. مدل‌های گوناگونی برای توضیح این پدیده شکل گرفته‌اند. تحقیقات اخیر مهمترین منبع این ناسازگاری‌ها را ژنتیکی می‌دانند. به صورتی که ترکیبی از ژن‌ها و آلل‌ها در یک هیبرید باعث ایجاد این نازایی یا نازیستایی می‌شود. البته ناسازگاری‌ها صرفاً علت ژنتیکی ندارند و فاکتورهای محیطی مانند درجه حرارت نیز می‌تواند بر روی آن تأثیر بگذارد. پایه‌های ژنتیکی ناسازگاری هیبردها می‌تواند به درک عوامل مؤثر در جدایی تکاملی گونه‌های از هم کمک کند.