ماده حاجب یددار
ماده حاجب یددار یا ماده کنتراست زا یددار (به انگلیسی: Iodinated contrast) شکلی از مواد حاجب درون وریدی است که باعث افزایش قابلیت دید ساختارهای عروقی و ارگان‌ها در طی فرایند رادیوگرافی می‌شود. قابلیت مشاهده بعضی از آسیب‌ها، مانند سرطان، به خوبی توسط ماده کنتراست یددار قابل بهبود است.
حاجب یددار می‌تواند بر پایه نفت باشد که به آرامی توسط بافت بدن جذب می‌شود یا به صورت محلول آبی باشد که به سرعت جذب می‌شود. این حاجب به دلیل منع مصرف باریم سولفات در مطالعات دستگاه گوارش، می‌تواند به عنوان جایگزینی برای این ماده به حساب بیاید.
محیط یددار می‌تواند به صورت یونی یا غیر یونی باشد. نوع یونی، تمایل به ایجاد اسمولالیته بالا در خون است و ممکن است باعث واکنش در بعضی افراد شود که در بعضی شرایط پزشکی می‌تواند جان فرد را تهدید کند. نوع غیر یونی این خطر را کاهش می‌دهد، اما بسیار گران‌تر است. امروزه حاجب غیر یونی به‌طور بسیار گسترده‌تری استفاده می‌شود.
مدت کوتاهی پس از تزریق، ماده حاجب یددار باعث احساس گرم شدن در سراسر بدن می‌شود. گاهی اوقات این احساس در ناحیه لگن بیشتر نمایان می‌شود. بیماران دریافت‌کننده کنتراست از طریق IV به‌طور معمول احساس داغ در اطراف گلو مشاهده می‌کنند که این احساس گرمی به آرامی به لگن حرکت می‌کند.
احتیاط
قبل از امتحان حاجب یددار باید توجه داشت که این ماده برای کلیه و عملکرد کلیه بیماری که دوز را دریافت می‌کند، سمی است. تخمین نرخ تصفیه گلومرولی (به انگلیسی: the Estimated Glomerular Filtration Rate) یا eGFR در بیماران دریافت‌کننده کنتراست یددار نباید کمتر از ۳۰ میلی لیتر در دقیقه باشد.
جستارهای وابسته
- Bontranger, Kenneth L. & Lampignano, John P. (2005). Radiographic Positioning and Related Anatomy, St. Louis: Elsevier Mosby. ISBN 0-323-02507-2.