Мы используем файлы cookie.
Продолжая использовать сайт, вы даете свое согласие на работу с этими файлами.
رتبه آرایه‌شناختی
Другие языки:

رتبه آرایه‌شناختی

Подписчиков: 0, рейтинг: 0
سطوح مختلف طبقه‌بندی علمی.حیات دامنه فرمانرو شاخه رده راسته خانواده سرده گونه
Magnify-clip.png
سلسله مراتب هشت طبقه آرایه‌شناختی اصلی در طبقه‌بندی زیستی. طبقه‌های میانی جزئی‌تر نشان داده نشده‌اند.

رتبهٔ آرایه‌شناختی (به انگلیسی: Taxonomic rank) یا طبقهٔ آرایه‌شناختی ، اصطلاح چکیده‌ای است که در «طبقه‌بندی علمی» و «آرایه‌شناسی» جانداران به کار می‌رود. طبقهٔ آرایه‌شناختی، سطح یک آرایه (Taxon) را در سلسله مراتب آرایه‌شناختی نشان می‌دهد. آرایه‌های رده‌بندی (classification) در یک رتبهٔ آرایه‌شناختی، گروه‌هایی از ارگانیسم‌ها هستند که در یک سطح دسته‌بندی می‌شوند.

رتبه‌های اصلی آرایه‌شناختی

در رده‌بندی جانداران هشت رتبهٔ اصلی وجود دارد که از بزرگ به کوچک بدین قرارند:

رتبه‌های (طبقه‌های) گیاه‌شناسی و جانورشناسی گاه اندکی متفاوتند.

پسوندهای رده‌بندی

در رده‌بندی جانداران پسوندهای استانداردی بر پایه سلسله (فرمانرو) و گاه بر پایه شاخه یا رده به‌کار می‌رود که در جدول آمده‌است. برای بسیاری از آن‌ها در نام‌های فارسی پسوند -ان و -گان- به‌کار می‌رود و برای phyta- بیشتر پسوند -رُستیان و رویی‌ها به‌کار می‌رود.

نام رتبه به فارسی نام رتبه به انگلیسی گیاهان جلبک‌ها قارچ‌ها جانوران
دسته/شاخه Division/Phylum (گیان، تباران،-) -phyta -mycota (ان، وندان، تباران) -a,s,es
زیرشاخه Subdivision/Subphylum (وندان-) -phytina -mycotina (ان-، داران، وندیان)-a; -ata
رده Class -opsida (ویسان) -phyceae -mycetes (ان/گان، ویسان-)-a,i,ida,es
زیررده Subclass -idae (-داران) -phycidae -mycetidae (ان/گان، ویسیان-)-a,i,es
تبارشاخه Clade (ان، انیان، مانندان، ریختان-) -a,es,morphae
بالاراسته Superorder (مانان-) -anae (مانان-) -ae
راسته Order (سانان-) -ales (سانان) -formes, es, a
زیرراسته Suborder (سانیان-) -ineae (سانیان-) -i (ae, es)
فروراسته Infraorder گان -aria (وارگان-) -ida
خردراسته Parvorder - (واریان-) -ini
بالاخانواده / بالاتیره Superfamily (ان-) -acea (واران-) -oidea
خانواده / تیره Family (یان-) - aceae (ان، یان-) -idae
(گان- در نام‌های با حرف پایانی 'ه')
زیرخانواده / زیرتیره Subfamily (واران-) - oideae (یان-) -inae
(ایان- در نام‌های با حرف پایانی 'ه')
تبار Tribe/Infrafamily -eae (تباران-) -ini
زیرتبار Subtribe -inae (تباریان-) -ina
سرده Genus (ها-)um,us,a (ها-) -us,a
تافته گونه‌ها Species-complex - -
گونه Species - -
گروه زیرگونه‌ای Subspecies Group - -
زیرگونه Subspecies - -

فهرست تکمیلی اصطلاحات رده‌بندی و پیوند میان آن‌ها

رتبه‌های آرایه‌شناختی جانداران
کلان‌راسته
حوزه/دامنه/بالافرمانرو بالاشاخه/بالادسته بالارده هم‌زادان بالاراسته بالاخانواده بالاسرده بالاتبار بالاگونه
سلسله/فرمانرو شاخه/دسته رده هَنگ راسته خانواده سرده تبار گونه
زیرسلسله/زیرفرمانرو زیرشاخه زیررده زیرراسته زیرخانواده زیرسرده زیرتبار زیرگونه
فروفرمانرو/رشته فروشاخه فرورده فروراسته بخشه جوره
ریزشاخه خردرده خردراسته

رده‌بندی جانداران از کلی‌ترین تا جزئی‌ترین رتبه‌ها:

کلکسیون بزرگی از قاب‌بالان

در کشاورزی زیرگونه‌ای از گیاهان کشت شده وجود دارد به نام رَقَم (Cultivar).

از میان این رتبه‌های گوناگون، تنها گونه است که تعریف دقیق زیست‌شناختی دارد. سطح‌های دیگر برای نمایش تبارزایی اندامگان مورد مطالعه استفاده می‌شوند و تا اندازه‌ای به داوری شخص پژوهشگر بستگی دارند. برای بیشتر گروه‌های جاندار تمام این رتبه‌ها کاربرد ندارند و بیشتر برای موارد پیچیده‌تر مانند حشرات به‌کار می‌روند.

نام برخی از رده‌ها، راسته‌ها، تیره‌ها و خانواده‌های گیاهی و جانوری با برابر انگلیسی آنها

جستارهای وابسته

  • آریانپور، فرهنگ فشرده یک‌جلدی فارسی به انگلیسی، چاپ ششم، تهران: امیرکبیر ۱۳۷۳ خ؛ که در آن از سه منبع زیر استفاده شده:
  • راهنمای گیاهی «گیا» از دکتر حسین گل گلاب.
  • فرهنگ گیاهی از ح.ع. بهرامی.
  • واژه‌نامه گیاهی از دکتر اسمعیل زاهدی.
رتبه‌های آرایه‌شناختی جانداران
کلان‌راسته
حوزه/دامنه/بالافرمانرو بالاشاخه/بالادسته بالارده هم‌زادان بالاراسته بالاخانواده بالاسرده بالاتبار بالاگونه
سلسله/فرمانرو شاخه/دسته رده هَنگ راسته خانواده سرده تبار گونه
زیرسلسله/زیرفرمانرو زیرشاخه زیررده زیرراسته زیرخانواده زیرسرده زیرتبار زیرگونه
فروفرمانرو/رشته فروشاخه فرورده فروراسته بخشه جوره
ریزشاخه خردرده خردراسته

Новое сообщение