آسانا

به تمرینات اصلی و وضعیت‌های یوگا «آسانا» (Asana) گفته می‌شود.

آساناهای یوگا شامل حرکات کنترل شده بدن در وضعیت های مختلف، با تاکید بر هوشیاری نفس، تمرکز حواس می باشد. برخی آساناها ثابت هستند و برای مدتی نگه داشته می شوند، در حالی که برخی دیگر شامل حرکت و جریان هستند. هر آسانا فواید جسمی و روحی منحصر به فرد خود را دارد و تمرین آسانا  برای کشش و تقویت بدن، بهبود انعطاف پذیری، تعادل و هماهنگی و ارتقای سلامت کلی بدن طراحی شده‌اند.

آساناها اغلب حرکات کششی هستند و با مکث و تنفس عمیق انجام می‌شوند. به همین دلیل در هنگام انجام آساناها برخلاف تمرینات ورزشی معمول، اسید لاکتیک زیادی در ماهیچه‌ها جمع نمی‌شود. (دائرةالمعارف یوگا ص۲۴)

از نظر جسمی، آسانا ابزاری است برای رسیدن به تعادل، قدرت سالم، هماهنگی، وسعت دادن به دامنه ی حرکات و چالاکی اعضاء بدن. بسیاری از حالات و طرز قرارگیری بدن در یوگا بر اساس شکل کلی شان نام گذاری شده اند.

تاریخچه

یوگا بیش از ۵۰۰۰ سال در هند قدمت دارد که اولین شواهد تمرین های یوگا در تمدن دره ایندوس است.اولین اشاره ها به آساناهای یوگا در  متن هند باستانی، ریگودا ذکر شده است که قدمت ریگودا  به حدود ۱۵۰۰ سال قبل از میلاد برمی گردد و شامل توصیفی از وضعیت ها و تمرینات تنفس در جهت پاکسازی بدن و ذهن و آماده شدن برای مدیتیشن می باشد.

تاریخچه‌ی آسانا در یوگا به هند باستان بازمی‌گردد، جایی که در ابتدا به عنوان یک شکل از مدیتیشن و تمرینات روحانی مورد تمرین قرار می‌گرفت. بازنویسی‌های قدیمی‌ترین نوشته‌های یوگا به سده‌های پیش از میلاد برمی‌گردد و در بین آن‌ها کتاب‌های ودا به‌شمار می‌آیند که بین ۱۵۰۰ تا ۵۰۰ سال پیش به زبان سانسکریت نگاشته شده‌اند. آساناها به مرور زمان از طریق مشاهده حیوانات و طبیعت، و همچنین از طریق تلاش و خطا توسط یوگی‌های باستانی توسعه یافته‌اند.

در قرن بیستم

آسانا در قرن بیستم به‌عنوان تمرینی جداگانه در جهان غرب معرفی شد و با معرفی یوگا به گروه گسترده‌تری از مردم، محبوبیت بیشتری پیدا کرد. از آن زمان به بعد، تمرین آسانا به عنوان یک شکل محبوب از ورزش و آرامش بخشی شناخته شده است و انواع و اقسام مختلفی از یوگا در سراسر جهان تمرین می‌شود.

با گذشت زمان، تمرین آساناهای یوگا فراتر از هند گسترش یافت و اولین مدرسه یوگا در اواخر قرن نوزدهم در ایالات متحده افتتاح شد. در قرن بیستم، آساناهای یوگا به طور فزاینده ای در غرب محبوب شدند و سبک ها و رویکردهای مختلفی در آن ظهور کردند.

سطوح مختلف آساناهای یوگا

در تمرین یوگا، معمولاً چهار سطح مختلف آسانا وجود دارد که بر اساس تجربه، توانایی بدنی و سطح مهارت تمرین‌کننده است.

آساناهای سطح مقدماتی

شامل آساناهای ساده و پایه می‌باشند که برای مبتدیان و کسانی که تازه وارد یوگا، مناسب هستند. آساناهای سطح پایه معمولا بر روی استحکام، انعطاف پذیری  تمرکز می کنند.

آساناهای سطح متوسط

این آساناها نسبت به آساناهای سطح پایه چالش برانگیزتر هستند و به قدرت، انعطاف پذیری و تعادل بیشتری نیاز دارند  معمولاً بر روی وضعیت‌های پایه‌ای که در کلاس‌های سطح مبتدی آموخته می‌شوند و می‌توانند چالش برانگیز باشند، ایجاد می‌کنند، اما فرصتی برای تعمیق تمرین و کشف احتمالات جدید نیز ارائه می‌دهند.

آساناهای سطح پیشرفته

این آساناها چالش برانگیزترین هستند و به مهارت، قدرت و انعطاف پذیری بالایی نیاز دارند. این وضعیت‌ها معمولاً در کلاس‌های سطح مبتدی یا متوسط آموزش داده نمی‌شوند.

آساناهای فوق پیشرفته

این آساناها پیشرفته‌ترین و پیچیده‌ترین وضعیت‌ها هستند که به تسلط بر جنبه های فیزیکی و ذهنی یوگا نیاز دارند. اغلب شامل انعطاف پذیری، قدرت و تعادل شدید هستند و معمولاً توسط یوگی های با تجربه انجام می شوند.

فواید آسانا

• افزایش انعطاف پذیری: آساناهای یوگا شامل کشش ماهیچه ها و مفاصل است که می تواند به بهبود انعطاف پذیری و دامنه حرکت کمک کند.
• افزایش قدرت: بسیاری از آساناهای یوگا به شما نیاز دارند که وزن بدن خود را در موقعیت‌های مختلف نگه دارید، که می تواند به تقویت عضلات شما کمک کند.
• کاهش استرس و اضطراب: آساناهای یوگا از تکنیک های تنفسی استفاده می‌کنند که می‌تواند به آرامش ذهن و کاهش استرس و اضطراب کمک کند.
• بهبود سلامت کلی: تمرین آساناهای یوگا می‌تواند گردش خون را بهبود بخشد، سیستم ایمنی بدن را تقویت کند، فشار خون را کاهش دهد و هضم را بهبود بخشد.
• افزایش ذهن آگاهی: تمرکز بر تنفس و حضور در لحظه در طول آساناهای یوگا می‌تواند به بهبود ذهن آگاهی کمک کند و حس آرامش  را به ذهن بیاورد.

دائرةالمعارف یوگا. نوشته سوامی شیواناندا. ترجمه رضا رامز و سید عبدالحمید موحدی. نشر ثالث.

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ آسانا موجود است.